మునుపటి నా మాట
‘తూర్పు పడమర ఎదురెదురు- కలవని దిక్కులు కలవవని’ సినిమా పాట చెప్పింది. నిజానికి ఆ మాటలు కళా రంగానికి, ముఖ్యంగా సినీ రంగానికి ఎంతమాత్రమూ నప్పవు. తూర్పు, దక్షిణం,పడమర, ఉత్తరం – ఈ నాల్గు దిక్కుల నిత్య సంచారి సూర్యుడు. ఒక చోట ఉదయిస్తే ఒక చోట అస్తమించడమన్నది భూమాత కల్పిస్తున్న దాగుడుమూతల ఆట, భ- అనే అక్షరం ప్రకాశానికి చెందినది. దానికి ఉకారమిచ్చి, దీర్ఘమిస్తే – భూ-అనే ధాతువు ‘పుట్టి’ , భూ: అనే స్త్రీ వాచకమై ‘భూమి’ కి చోటిస్తుంది. భూప: అంటే భూపతి లేదా రాజు అనేగా అర్ధం? ఇనుడు- అంటే సూర్యుడు. వెరసి భూపేనుడు అనే మాటకి ఏమిటి అర్ధం అనేది వేరే చెప్పనక్కర్లేదు. కాని వేయి కిరణాల సూర్య తేజస్సుతో మహారాజ ఠీవితో వెలిగిన వాడే ‘భూపేన్ హజారికా' అంటే అతిశయోక్తి అనుకోరు కదూ. అన్ని దిక్కులకూ ఒక్క సూర్య కాంతే జీవం పోస్తుంది. అలా ప్రపంచం ఎప్పుడూ నొచ్చుకోని, ఎల్లవేళలా మెచ్చుకున్న ఏకైక వ్యక్తి ‘భూపేన్ హజారికా’ అనే ‘రాజు’ అంటే అదీ ‘సత్యం’ కాదు అని ఎవరైనా అనగలరా? భూపేన్ సూర్యుడు తూర్పున (అసోం లో) ఉదయించడం, పడమట (ముంబైలో) అస్తమించడం ( 05 నవంబర్ 2011, 86 యేళ్ళు ) కాకతాళీయం కాదేమో, దైవ నిర్ణయమేనేమో! అటు ఈశాన్య భారత భూమి పైన ప్రవహించే బ్రహ్మపుత్ర నది విషాదానికి మారుపేరైంది. ఇటు దక్షిణాన కావేరి కన్నీటికి మరో పేరైంది. మధ్యలో సాగిపోయే గంగా నది గలగలలు కవుల కావ్య వస్తువులయ్యాయి.
భూపేన్ – పాల్ రాబ్సన్ గేయ స్పూర్తితో - గంగా ప్రవాహాన్ని ప్రశ్నించేడు. రాయడం లోని వేగానికి పాడడం లోని ఆర్తికి గంగమ్మ కంట తడి పెట్టే ఉంటుంది. అయ్యో రామా గంగ మైల పడిపోతోందే అని రాజ్ కపూర్ బాధపడి సినిమా తీసింది ఈ స్పూర్తితోనే కాబోలు. 'దిల్ హుం హుం కరే’ అనే గుల్జార్ హృదయం మూలుగు కి భూపేన్ బాణీ కట్టాడు, గుల్జార్ వర్ణించిన ఆర్ద్రమైన రాత్రిని 'ఓ యారా సిలి సిలి' అంటూ పరిచయం చేశాడు. 'రుదాలీ' అనే వేదనకు సాంత్వనం ఎలాగంటే ఈ రెండు పాటలు చాలని నిరూపించాడు. ‘నేనైతే కుంచెతో సంగీతాన్ని అందివ్వ లేను. అది నా బలహీనత. నా ఊహా చిత్రానికి మీ గళమే ప్రాణం పోయగలదు’ అని గజగామిని చిత్రం నిర్మించిన ప్రముఖ చిత్రకారుడు కీ.శే. హుస్సేన్ తనను కోరితే నిజంగానే ఆయన మనోచిత్రాలని స్వర చిత్రాలుగా మలిచాడు భూపేన్. భూపేన్ ఎన్నో బిరుదులందుకున్న ఏడు రంగాల , అదే ఏడు రంగుల కాంతి పుంజం. కవి, రచయిత, గాయకుడు, స్వరకర్త, పాత్రికేయుడు, నటుడు, నిర్మాత ఇన్నిటిని మోసిన సవ్యసాచి భూపేన్. ఆయనకిష్టమైన బిరుదు- ‘బ్రహ్మ పుత్ర గాయక కవి’ అనేదే. అసలు ఈశాన్య రాష్ట్రాలే ‘ఏడుగురు అక్కచెల్లెళ్ళు’ అన్నది తెలిసిన విషయమే. ఏడు స్వరాలతో ఏడేడు లోకాలని స్పర్శించిన వాడు భూపేన్. ఇటు పడమట మరాఠీ నాటక రంగం, అటు తూర్పున ‘రొబీన్ సొంగీత్’ దేశాన్ని కదిలించాయి. సినీ పరిశ్రమ పుట్టింది. కళాకారులంతా ఏకమయ్యారు. అటు గాలి ఇటువైపు, ఇటు గాలి అటువైపు వీస్తేనే కదా ఏడాదికి రెండు వాన కారులొచ్చేదీ. అలా సినీ సంగీతం జల్లుల్లో దేశమంతా కేరింతలు కొట్టింది. ఐతే మధ్యలో ఈశాన్యం వైపు చిరపుంజీ అనే చోట ఎప్పుడూ వానలే, దేశమంతటికీ అక్కడే ఎక్కువ వానలు (ఆ తరువాత వేరే చోటు తెలిసినా, అదీ ఈశాన్యం లోనిదే) అని తెలిసాక ప్రపంచం అటువైపు దృష్టి సారించింది. తీర చూస్తే ఆ ఈశాన్య ‘బ్రహ్మ’ స్థానంలొ ‘అసామాన్య’ మేధావి ఒకడు తేజస్సుతో వెలగడం కనిపించింది. ఆ తేజస్సే ‘భూపేన్ హజారికా’! ఈ గాలీ, ఈ నేలా, ఈ ఊరు సెలయేరు అని పంచ భూతాల్లోని మూడింటిని సిరివెన్నెల కవి ఆవిష్కరించాడంటే అవి ఉత్తుత్తి మాటలు కావు. ప్రతి ప్రాంతం లో అక్కడి జీవిని అక్కడి నేల, అక్కడి గాలి, అక్కడి నీరు ప్రభావితం చేస్తుంది. భూపేన్ అలా దూసుకొచ్చిన వాడు. తన నేల, తన నీరు, తన గాలి ప్రపంచానికి పరిచయం చేసిన వాడు. గిరి జనుల ‘జనపదాలు’ ఆయన సంపద. తల్లి పాడిన లాలి పాటలు ఆయన ఆస్తి. తెలుగు వాళ్లకి ‘బెంగాలీ’ కథలు (కథకుడు, సినీ రచయిత, నిర్మాత కీ.శే. చక్రపాణి ధర్మమా అనీ), బెంగాలీ ‘బాణీలు’ (కీ.శే. ర’సాలూరు’ రాజేశ్వరరావు పుణ్యమా అనీ) ఎప్పటినుంచో తెలుసు. మన వాడైన శంకర్, మిత్రుడు జైకిషన్ తో జట్టుకట్టి పట్టుబట్టి ‘రామయ్యా వస్తావయ్యా’ అనే రెండు మాటలనుంచి ‘బతుకమ్మ బతుకమ్మ ఎక్కడికి పోతావ్ రా ఇక్కడ ఇక్కడ రా’ అన్న కొన్ని తెలుగు మాటలు హిందీ పాటల్లో వినిపించేలా చేయడం మనకి తెలుసు. వీరే ‘సయనారా సయనారా’ అని జపాన్ వారి టాటా గిడిగిళ్ళు హిందీలోకి మార్చి వినిపించడం తెలుసు. మన వేణు స్వర పరిచిన ‘ఏరువాకా సాగారో రన్నో చిన్నన్న’ పాట విన్న బెంగాలి దాదా సచిన్ దేవ్ బర్మన్ ముచ్చటపడి ‘బొంబయి సే ఆయా హై బాబూ చిన్నన్న’ అని మలచుకోవడం తెలుసు. ఆర్.పి. పట్నాయక్ ఒడిశా సంబల్పురీ జానపదం ‘రొన్గో బొతీ రొన్గో బొతీ’ ని తెలుగువారికి పరిచయం చేయడం తెలుసు. కాని కొంచెం పైకి ఆ పక్కనున్న అసోం జానపదాలు అక్కడే అలాగే ఉండిపోతే వాటిని ప్రపంచానికి చాటి చెప్పిన వాడు ‘భూపేన్ హజారికా’ అన్నది ఆలస్యంగా తెలిసినా వాటిని ఏ ఒక్క తెలుగు గీతంలో ఎవరూ ఉపయోగించక పోవడానికి కారణం ఏమిటో తెలియ లేదు. ఇప్పుడు భూపేన్ లేరు. ఇంక ఆ అదృష్టం లేదు. భూపేన్ ఎంత అదృష్టవంతుడంటే తన శిలా విగ్రహాన్ని తానే ఆవిష్కరించాడు. అసామీలు ఎంత అదృష్టవంతులంటే భూపేన్ వారి దైవంగా బ్రహ్మ చేత ఆవిష్కరింపబడ్డాడు. ఎల్లలు లేని సంగీతం ఎల్లరికీ ఆమోదమైన సినీ సంగీతం ఇంకా నేర్చుకోవాల్సినదెంతో ఉంది. కొత్త తరం ‘బీట్’ రూట్ మాని గుండె ‘బీట్’ రూట్ లో మెలిక పడనీయని జాన పద ముద్రలు అనుసరించడం నేర్వాలి. అప్పుడే భూపేన్ వంటి వారి ఆత్మ శాంతిస్తుంది. కనులు చూసినా పాటే లో భూపేన్ స్వర పరిచిన 'రుదాలి' నుంచి భూపేన్ పాడిన ‘దిల్ హూన్ హూన్ కరే’, లతా మంగేష్ కర్ పాడిన 'యారా సిలి సిలి' చూస్తూ వినడం , కనులు మూసినా పాటే లో భూపేన్ పాటలు ‘జాజాబొరో’ (ఇది మాజీ ప్రధాని వాజ్ పేయీ కెంతో ప్రియమైనది) , ‘గొంగా’ , 'హే డోలా డోలా 'వింటూ కనపడని ఒక్కొక్క దృశ్యం ఊహలోనే కనడం – ఇవే భూపేన్ లేని లోటును తీర్చే సాధనాలుగా ఎంచుకుందాం. భూపేన్ 'గంగ ' పాట పాడే తీరును అద్భుతంగా అనుకరించిన డాక్టర్ అరాని గళం కనులు మూసినా పాటే లో వింటుంటే భూపేన్ వంటి మేరు పర్వతం ముందు అంతా కొండలే అయినా గోరంత ప్రయత్నం వల్ల కొండంత సంతోషం కలగడం గొప్పదే అనిపిస్తుంది. -డా. తాతిరాజు వేణుగోపాల్ , 06 నవంబర్ 2011
0 Comments
Leave a Reply. |
Quick Linksపాటల కొలువు
అచ్చం అవే 'అచ్చు'లు చిరునవ్వులోని హాయి ఆహా ... ఆహహా Archives
December 2013
Categories
All
|