మునుపటి నా మాట
ఆలాపన తీస్తూ మా గుమ్మం ముందు తలుపు కొట్టకుండా నిలబడి ఉన్నారంటే ఆ వచ్చినవారు కచ్చితంగా మూర్తిగారే అవుతారు. ఆయన తీసే ఆలాపనలు మాకు కొట్టిన పిండి. యథా ప్రకారం ఆ రోజు తలుపు తీసి ‘రండి సార్ రండి.. అంతా బావున్నారా?రండి రండి’ అన్నాను. ఆయన ఆలాపన ఆపకుండానే అంతా బాగే అన్నట్టు నుదురు ఎగరవేస్తూ లోపలకి వచ్చేశారు. ‘మా చక్కగా ఉంది మీ ఆలాపన’ – ఈ పొగడ్త బహుశా మూర్తిగారు వినివిని కాబోలు పట్టించుకో లేదు. ‘రసికరాజ తగువారము కామా’ అన్నాను, అదే ఆయన ఆలపించారని.... నా జ్ఞానం ఆయన ముందు ప్రదర్శించాలని నా తపన. ‘కామా అన్నారు కాబట్టి ఆలాపనకి ఫుల్ స్టాప్ పెడుతున్నా’, అంటూ మూర్తిగారు... ‘మీకే కాదు అందరికీ నేనిచ్చే సందేశమిదే... రోజుకో ఆలాపన చొప్పున మూడు వందల అరవై చిలుకు పాత పాటలు ఏడాది పొడుగునా పాడుకోండి... రాగాలతో ఆరోగ్యం ఈక్వల్ టూ రోగ విహీనం’- నవ్వుతూనే మరో ఆలాపన అందుకోక మనసులోని మాట చెప్పేశారు. ‘మీరు పి.హెచ్.డి డాక్టర్ కాదండీ, నిజం డాక్టరేమో అని నా అనుమానం’, నా పొగడ్తకి కిసుక్కున ఆయన నవ్వాలని నా తాపత్రయం. ‘నాకు అవకాశం ఇస్తే.. లేదూ వస్తే .... మ్యూజిక్ లోనూ పచ్చడి చేయాలని ఉంది.. అదే.. పి.హెచ్.డి!’, సెటైర్ లో మూర్తిగారిది అందెవేసిన చెయ్యి. ‘పచ్చడి... భలేవారే.... పి.హెచ్.డి లు అలా రుబ్బినవే అంటారు’ – చనువుగా అనగలిగేది మూర్తిగారితోనే కనుక అనేశాను. ఆయన తలూపలేదు. లోలోపల మరేదైనా ఆలాపన తలెత్తిందేమో. ‘మా ఇంట్లో పి.హెచ్.డి అంటే ముగ్గురని అర్ధం’, సగం కళ్ళజోడులోంచి మూర్తిగారు చూశారంటే ఆయన భలే మూడ్ లో ఉన్నారనే అర్ధం. ‘అదెలా?’ అమాయకుణ్ణి అడగనూ అడిగేను, బదులు తెలుసుకోవడం ఎవరికి మాత్రం ఇష్టముండదూ? ‘నాది పాట కదా..అంటే పి, మా ఆవిడది హార్మోనియం .. అంటే హెచ్ , ఇంక..’ అర్ధోక్తిలోనే ఆయన్ని ఆపేస్తూ నా తొందర ప్రకటించి నేనన్నా, ‘ డీ .. అంటే మీ అమ్మాయి డాన్స్ .. కదండీ’ ఇద్దరం నవ్వుకున్నాం. ‘మూర్తిగారూ, ఓ సందేహమండీ .. ఒక పాట, సినిమాదో, రేడియోదో.. ఎలా మొదలు పెడితే బావుంటుందో అన్నది మ్యూజిక్ డైరెక్టర్ నిర్ణయిస్తాడా, రచయిత ఊహిస్తాడా? ఎందుకంటే పాడేవారి వంతు పాడటం వరకే కదా.. ఎలా పాడనిస్తే అలా పాడతారు, అయితే పాటలోని భావం, పాటకున్న సందర్భం పాడేవారు శ్రద్ధగా గమనించాలి, అవునా?’
‘సినిమా పాట అనుకోండి.. ఇదీ సందర్భం, దీనికి తగ్గ పాట రాయండి అని కవికి నిర్మాత, దర్శకుడు చెబుతారు. మ్యూజిక్ డైరెక్టర్ తను ఇస్తున్న ట్యూన్ కే రాయమంటే కవి అందులో ఇమిడ్చి రాయాల్సిందే. లేదూ మీరు ఒక మీటరు అనుకుని రాయండి, నే తరవాత ట్యూన్ కట్టుకుంటా అంటే కవికి కొంత స్వేఛ్చ ఉంటుంది. ఒక్కోసారి అంతా కలిసి కూర్చున్నా కవికి చప్పున పల్లవి తోచక పోవచ్చు. అటూ ఇటూ ఎంత చూసినా ఒకంతటికి తట్టక పోవచ్చు. అటువంటి సందర్భాల్లో అక్కడికక్కడే ఆశువుగా ఎవరో అన్న మాటలే పల్లవిగా మారతాయి. నేను విన్నాను గత వైభవం ఒకటి – సంగీత దర్శకుడు చెళ్ళపిళ్ళ సత్యం గారు, రచయిత రాజశ్రీ గారు, మరికొంత మంది రికార్డింగ్ రూమ్ లో కూర్చున్నారు. రాజశ్రీ గారికి పల్లవి తోచడం లేదు. కాస్త దూరంగా కూర్చునీ శూన్యంలోకి పదాలకోసం చూస్తున్నారుట. అంతలో సత్యం గారు ‘ ఏమిటండీ.. ఎక్కడో దూరాన కూర్చుంటారు..ఇక్కడ మా ట్యూన్ మార్చమంటారా ?’ అన్నారట. ఆ మాటలు వినీ వినడంతో రాజశ్రీ గారికి ఒక పల్లవి చప్పున స్ఫురించిందట. ‘ఎక్కడో దూరాన కూర్చుంటావు.. ఇక్కడి మా తలరాతలు మార్చేస్తావు.. చిత్రమైన గారడీ చేస్తుంటావు.. తమాషా చూస్తుంటావు.. స్వామీ’ అని ఎత్తుకున్న పల్లవితో మొత్తం పాట ముగించారట. అంతెందుకూ హిందీ పాట - ఏక్ దో తీన్ అనే పాట పల్లవి కూడా అంతే. సంగీత దర్శకులు లక్ష్మీ ప్యారే ల్లో లక్ష్మీకాంత్ గారు అలా నెంబర్లు రాగయుక్తంగా లెక్కిస్తుంటే , రచయిత ఆనంద్ బక్షీ అవే పల్లవిలో పెట్టి పాట రాస్తే అలా అక్కడికక్కడే ట్యూన్ చేయించారు. ఆ రోజుల్లో అదో పెద్ద హిట్ సాంగ్ కదా’ ‘ఓ రకంగా మ్యూజిక్ డైరెక్టర్ అంటే నిజంగానే ఓ ఎం.డీ అండీ’- ఆయన సుదీర్ఘంగా అంత ఓపిగ్గా చెబితే వెధవది నా రెస్పాన్స్ మరీ ఇంత చిన్నదా అని నాకు అనిపిస్తూనే ఉంది. ‘యూ మీన్ .. మేనేజింగ్ డైరెక్టర్..’ సగం కళ్ళజోడుని మూర్తి గారు ఈసారి తిన్నగా చేసుకున్నారు. ‘ఆ కాలం వాళ్ళని సుమండీ అనాలి..’ మళ్ళీ నా పొడిగింపొకటి. ‘ఇప్పుడంతా man aging డైరెక్టర్లా? తొందరగా మనిషికి ముసలితనం తెప్పించేస్తారు’, నవ్వేరనుకున్నా కాని ఆ మాట అంటూ మూర్తిగారు దగ్గారు. ‘నా సందేహం మరొకటి... పాట ప్రారంభం ...’ నసిగాను. ‘అర్ధమైంది మీ సందేహం. ఇందాక నేను రసిక రాజ తగువారము కామా అన్నది ఆలపించాను చూడండీ... అది ఎలా ప్రారంభ మైందీ...ఆఆఆఅ ...అనేగా? శివశంకరి శివానంద లహరి, సలలితరాగ సుధారససారం, పాడెద నీ నామమే గోపాలా, సఖియా వివరించవే, పాడవేల రాధికా, పాడమని నన్నడగ తగునా, తెలుసుకొనవె యువతీ ...ఇవన్నీ అలా ఆఆఆఆ అనే ఆలాపనతో మొదలయ్యేవే. ఒక్కో రాగంలో ఒక్కో ఆలాపన బావుంటుంది. ముఖ్యంగా మోహన రాగంలో. ఇలాంటివి మన తెలుగులోనే ఎన్ని ఉన్నాయంటే సిలికాన్ వాళ్ళు ఒక చోట లక్ష మంది చేత పాడించి.. మము పాలింపగ నడచి వచ్చితివా గిన్నీస్ రికార్డూ .. అని ఆనక మురిసిపోవచ్చు’ ‘ఇలాంటి ఆలాపనలు స్టేజి మీద పాడించాలండీ. పాడేవాళ్ళకి పరీక్షే’ – అన్నాను, అంతకుమించి ఏమనాలో తోచక. ‘సరిగా పాడకపోతే శ్రోతలకి శిక్షే’- చురక వేశారు మూర్తిగారు. ‘అయినా .. ఎవరికండీ ఈ రోజుల్లో కావాలీ పాటలు! ఏదీ.. గుర్తు చేసుకోండీ.. మీరామధ్య బుద్ధిగా శ్రద్ధగా పాత పాటలో పది, అప్పటి కొత్తవాటిలో శ్రావ్యంగా ఉన్నవో అయిదూ ప్రిపేర్ చేయించి మీ ట్రూప్ వాళ్ళ చేత పాడించారా... తీరా చూస్తే.. జనంలో కలకలం. ఎందుకంటే .. వాళ్లకి అ అంటే అమలాపురం, ఇ అంటే ఇచ్చాపురం పాట లాంటివి కావాలి. అవునా?’ – మూర్తిగారు మానిన పుండు మీద కారం జల్లినట్టనిపించింది. ‘పైగా.. ఓ బడుద్ధాయి నా చేతిలో ఓపది రూపాయలు పెట్టి .. లంచమన్నమాట.. ఇచ్చి మా హీరో బాబు పాట కావాల- అన్నాడు. చచ్చామంటే నమ్మండి.’ – నాటి జ్ఞాపకాలకి కళ్ళెం వేస్తూ అన్నాను. ‘ఇదే ఇలా ఉంటే.. ఇంక స్వరాలతో ప్రారంభిస్తూ కొన్ని పాటలుంటాయి చూడండీ .. అవి పాడితే టూ మచ్ క్లాసికల్ అని ఓ కుర్రాడు అరుస్తాడు’- మూర్తిగారు నా బాధకి బాసటయ్యారు. ‘మీరు ముచ్చటగా రెండో పధ్ధతి చెప్పారు. సాగర సంగమం లో చూడండీ .....గా .. అంటూ గట్టిగా స్వరాలతో పాట మొదలైతే నిజంగానే పిల్లలు జడుసుకున్నారండీ సినిమా హాల్లో’- అనుభవాలకి ఆది కావ్యం మనదే కదా .. చదివేశాను. ‘విశ్వనాథ్ గారిలాగే జంధ్యాల వారికి కూడా ఇలా స్వరాలాపనతో పాట ప్రారంభించడం ఇష్టం అనుకుంటాను. ఆ ఇష్టానికి తగ్గట్టు రమేష్ నాయుడు గారు చక్కగా మృదువుగా స్వరాలాపన చేయించేవారు’- మూర్తి గారు ఏదో పాట పంక్తికి స్వరం రాసుకుంటూ అన్నారు. ‘కొన్ని పాటలు శ్లోకం తో మొదలౌతాయి కదండీ’ – సాగరసంగమమే మళ్ళీ గుర్తొచ్చి అన్నాను. ‘సాగరసంగమం లో వందే పార్వతీ పరమేశం, పార్వతీప రమేశం .. అని ముగుస్తూ ఓ శ్లోకం ఉందిగా. ఆ రోజుల్లో అంతా తెగ చర్చించుకున్నారు ఈ విరుపు గురించి. వాతాపి గణపతిం భజే పాడేటప్పుడు అనేక దంతం అని పాడతారు చాలామంది. తరవాత ఏకదంతం అంటారు. నిజానికి అనేకదం.. కొంచెం విరామం ఇచ్చి .. తం అని విరవాలి. ఏదీ ఘంటసాల వారి రికార్డ్ వేద్దురూ. భరాగో గారు అన్నది నిజమా కదా ఓ సారి తేల్చుకుందాం’ -మూర్తిగారికి తెలుసు ఇంకా మా ఇంట ఏనాటివో గ్రామఫోను రికార్డ్స్ ఉన్నాయనీ, వి.ఏ.కె రంగారావు గారితో పోలిస్తే మా దగ్గరున్నవి వెయ్యికి మించి లేకపోయినా.. ‘ముల్లు ట్రబులిచ్చి మూల పడి ఉంది మూర్తిగారూ. ఉండండి సీడీ తీస్తాను’ అన్నాను. ‘వద్దులెండి.. మీరూ ఈ సీడీల ఊబిలో పడ్డారూ... నిజం చెప్పండీ..ఈ పాత పాటల ఎంపీత్రీలు అంత బావుంటున్నాయా? కొత్త పాటలు అన్నీ డిజిటల్ రికార్డింగ్ వి కాబట్టి బావుంటాయి క్వాలిటీ విషయంలో. బుద్ధి గడ్డి తినో ఏమో పాత పాటల మీద ఎక్ స్ట్రా మ్యూజిక్క్ జోడిస్తున్నారు ’- మూర్తిగారు ఇంకా అన్నారు,’ అసలు రేడియో నుంచి వచ్చే పాటే పాటండీ .. నీలి మేఘాలలో గాలి కెరటాలలో ..అలా తరలి తేలి వస్తూ పోతూ ఉండే పాట వినడంలో అదో మజా కదండీ. రూంలో సీలింగ్ వైపు అడ్డంగా ఆ రోజుల్లో ఏరియల్ కట్టేవాళ్ళం.. రేడియోలో ఆ టైం కి ఏ పాట వస్తుందీ అన్నది ముందస్తుగా తెలీదు కాబట్టి ఆ సస్పెన్స్ బావుంటుంది. టేప్ లో వరస పెట్టి పాటలు ఎక్కించేసి విన్నామే అనుకోండి, విని విని ఆర్డర్ తెలిసిపోయి సస్పెన్స్ లేక బోరు కొట్టేస్తాయి. అవునా కాదా?’,చెబుతూనే ఉన్నారు ఆయన. ‘వాల్వు రేడియో పాటల్లో మీరు బాగా ఇన్ వాల్వు అయి ఉంటారు. రేడియో స్టేషన్ ఉన్న ఊళ్ళో రేడియో వినడం బాగానే ఉంటుంది.. దూరంగా ఉండి మేం విశాఖ, కడప, విజయవాడ స్టేషన్లు విన నోచుకోలేకపోయాం. ఓహో యాత్రికు ....ఓహో యాత్రి... ఇలా రాజేశ్వరరావు పాట ముక్క ముక్కలుగా వినిపించేది. సౌండ్ కొంచెం ముందు రావడమో, వెనక్కి పోవడమో జరుగుతూ ఉండేది ’ – నన్ను ఇలా జ్ఞాపకాల వలయంలోకి తోస్తున్నారు మూర్తి గారు అని గ్రహించి ఏదో వాగాను. అంతలోనే శ్లోకం సంభాషణ గుర్తుకు తెచ్చి ‘హే చంద్రచూడ మదనాంతకా ... నమో భూతనాధా..’ పాట బావుంటుందండీ’ అన్నాను. ‘ఏ పాటలోనైనా సరే ఎస్వరలక్ష్మి గారు కొంచెం ఎక్కువగానే గమకాలు వేసేవారండోయ్’ అన్నారు మూర్తిగారు. ఆగి, ‘సతీసావిత్రి సినిమా ఉండేది .. అయిదారుగురు మ్యూజికిచ్చిన సినిమా అది. బాలమురళీ కృష్ణ వారు, వరలక్ష్మీ గారు పాడారే...పాట గుర్తుందా..విలాసాల కోవవే వినోదాల నావవే’ అన్నారాయన. ‘అమ్మో.. మీరన్నట్టు అందులో ఆవిడ వేసిన గమకాలు .. అవునండీ ఎక్కువేనేమో... అసలు ఈ పాట మొదలు ..’ ‘ఎందుకో ఈ ఆనందం ..అనో ఏదో ఉంటుంది. పల్లవి గుర్తున్నంతగా .. ఈ సాకీలు గుర్తుకు రావండీ. పైగా కొన్ని సాకీలు లేకపోయినా పాటకొచ్చే నష్టమేమీ లేదు, కూటమి ప్రభుత్వానికి అప్పుడప్పుడూ చిన్న పార్టీలు తప్పుకుంటాం, మద్దతివ్వం అని బెదిరిస్తే ప్రభుత్వం కూలుతుందా? అలాగ...’- అంటూ మూర్తిగారు ఆగడం మంచి పనే అయింది. మా ఆవిడ ‘గ్యాస్ కి బుక్ చెయ్యడం ఇవాళైనా అయిందా?’ అని అత్తారి ఊరు నుంచి ఫోన్ చెయ్యక ముందే గుర్తు చేసుకున్నాను. మూర్తిగారు మాటల్లో పాటల్లోని నాలుగో పధ్ధతి ప్రస్తావించడం నాకు నచ్చింది. ‘సాకీ అనికొందరు , సాకి అని మరి కొందరు అంటుంటారు. ఏది కరెక్ట్ అంటారూ?’ అడిగాను. ‘సాకీ అనడం సబబు. బాకీ, ఖాకీ, తుపాకీ, ఆచూకీ, పల్లకీ ఇలాంటివన్నీ కీలెరిగి వాత పెడతాయి’ మూర్తిగారన్న సెటైర్ కి ఆయనతో పాటు నేనూ గలగలా నవ్వేశాను. నవ్వి .. ‘నీకిచ్చిన బాకీ ఎగ్గొట్టి పల్లకీ ఎక్కి ఊరేగుతావా? సరే నీ ఆచూకీ తీసి ఖాకీ వారు వద్దు ఆగు అని ఆపుతున్నా తుపాకీ గుఱి పెడతా జాగర్త- ఎలా ఉంది మూర్తిగారూనా ‘కీ ప్రాస’ ప్రహసనం?’ అన్నాను. ‘వేటగాడులో రావు గోపాలరావు గారిలా మీరూ మీ డైలాగూనూ. పైనున్న జంధ్యాల, గోపాలరావు ఇద్దరూ నవ్విపోతారు’ – మూర్తి గారు అన్నారు. ‘జంధ్యాల డిస్కవరీలు పాపం సుత్తి వీరభద్రరావు అప్పుడెప్పుడో పోయారా, ఇప్పుడు సుత్తి వేలు కూడా లేరు’ అన్నాను. ‘ గుడ్ కమెడియన్ ని చూస్తే చాలు కమ్ ఎనీ డే అంటాడు కాబోలు దేవుడు’ అన్నారు మూర్తిగారు. టాపిక్ సీరియస్ అయిపోతున్నాదని గ్రహించి మారుస్తూ అన్నాను - ‘సాకీ అంటే మధువందించే మగువ అని ఒక సంప్రదాయంలో ఉంది. గజల్ కవి గాలిబ్ అంటాడు .. నీకు నేను గిట్టనియెడ సాకీ ! నాకు / చషక మీకుము , దోసిట చాలు మధువు’ మూర్తి గారు అందుకున్నారు- ‘అనిసెట్టి కవి గుడిగంటలు సినిమాలో నీలోన నన్నే నిలిపేవు నేడే .. పాట లో ఏమన్నారూ.. ఖయ్యాము కొలిచే సాకీవి నీవే ... అనేగా. ఉర్దూ కవితలో గజల్ రచన అనేది సుమారు .. ఎంతా.. ఆ( .. రెండొందలా యాభయి ఏళ్ళ క్రితం ప్రారంభమైంది’ అని మళ్ళీ వేళ్ళతో లెక్క చూసుకున్నారు. ‘మరి మన సంప్రదాయ కీర్తనల్లో .. అంటే అన్నమయ్య గానీ, రామదాసు గానీ, త్యాగయ్య గానీ ఇలా సాకీ తో మొదలు పెడుతూ కీర్తన పలకడం నేను మాత్రం ఎపుడూ వినలేదండీ’ అన్నాను. ‘జయదేవుడి గీత గోవిందంలోనూ లేదు. ఇరవైనాలుగు అష్ట పదులున్నాయా ..ప్రతి అష్టపదిలో ..అంటే ఎనిమిది చరణాలు అనుకోవచ్చు... ప్రతి చరణంలో రెండు లైన్ల తరువాత ఒక పల్లవి వినిపిస్తుంది. ఉదాహరణకి చందనచర్చిత నీలకళేబర పీతవసన వనమాలీ.... అనేది పల్లవి కాదు. అది ప్రథమ చరణం. అందులో హరి రిహ ముగ్ధవధూనికరే ... అనేదే పల్లవి. అది ప్రతి చరణం చివరలో ఉంటుంది. నాకు తెలిసి పాటలో సాకీ ఒక మకుటంగా చేర్చడం ఇరవయ్యవ శతాబ్దం లోనే జరిగి ఉండాలి. నేననుకోవడం --- ఈ సాకీ అనేది నాట్య గీతాలకి అనువుగా ఉంటుంది కనుక ముందు ముందు ప్రదర్శించ బోయేదానికి ఓ ఉపోద్ఘాతంలా పనికొస్తుంది. అందుకేనేమో సినిమా పాటలు కొన్ని సన్నివేశపరంగా రక్తి కట్టించాల్సి వచ్చినప్పుడు సాకీ ల సాయం తీసుకుంటారు. ముఖ్యంగా ఏదో చెప్పుకోలేని బాధ లోలోపల దొలిచేస్తుంటే ఆ లోలోపలి వ్యధని సాకీ ద్వారా చెప్పేస్తే ఇంక అంత ఒత్తిడి ఉండదు మనసు మీద. సంకీర్తనలు ఉన్నాయే- అవి ఆత్మనివేదనలు. భగవద్రూపాన్ని చనువుగా తీసుకునీ తమని ప్రభువులో లీనం చేస్తూ పలికేవి. కాబట్టి ఇదుగో ఫలానా విషయం గురించి చెబుతున్నా అని ఆచార్యుడు పనిగట్టుకునీ అనడు’- మూర్తిగారు కీర్తనల పుస్తకం తిరగవెయ్య బోతూ అన్నారు. ‘మీరు నాకు సాకీలు చెప్పి ఎంతో సాయపడ్డారు. త్వరలో సాకీలతో మొదలయ్యే తెలుగు పాటల పట్టిక తయారు చేస్తాను’- అన్నాను. ‘సంతోషం. అంటే.. ఇవాల్టికి ఇంత చాలు అంటారు’ – మూర్తిగారు నవ్వారు. ఆయన ఎప్పుడూ ఇంతే. ‘అబ్బబ్బే.. సాకీల గురించి ఇంత టూకీ గా ముగిస్తే ఎలా? మూకీ ల్లో లేనివి టాకీల్లో ఉన్నవి నాకీ రోజు ఎన్నో గుర్తొస్తున్నాయి..మళ్ళీ ‘కీ డైలాగ్’ అంటారు ... బ్రతుకంత బాధగా కలలోని గాధగా...ఈ సాకీ ఉన్న పాట – బొమ్మను చేసి ప్రాణము పోసి ఆడేవు నీకిది వేడుక...పాడితే మీరే పాడాలి’ అన్నాను. ‘అలా ఆర్ద్రత నిండుగా సహజంగా పలికించే ఏకైక గాయకులు మన ఘంటసాల మాస్టారే .. అసలు ఆయన పాడిన ప్రతి పాటా ఒక సిలబస్సనుకోండి..’ ‘మూర్తిగారూ.. ఘంటసాల గారి చేత ఆయన కుడిభుజంలాంటి శిష్యుడు జె.వి.రాఘవులు జీవనతరంగాలు సినిమాలో టైటిల్ సాంగ్ పాడించారు. అందులోనూ సాకీ ఉంటుంది. ఈ పాట మాస్టారుకి మహా ఇష్టం. మా రాఘవులు బాగా చేశాడు అని నలుగురితో చెప్పేవారట. నాకు తెల్సి అప్పుడొచ్చిన ఈపీ రికార్డ్స్ లో ఈ సాకీ ఉండేది కాదు’ ‘అదే.. రికార్డ్ కింత సమయం అని కేటాయిస్తారు కదా. దాటితే డబల్ రికార్డ్ గా వెయ్యాల్సి వచ్చేది. మరీ అంత అవసరం లేని బిట్స్ .. చరణాలో, ఇంటర్ ల్యూడ్ మ్యూజిక్కో కోత పడుతూ ఉండేవి. అలా కొన్ని పాటల సాకీలు కూడా పోతూ ఉండేవి’ ‘మూర్తిగారూ .. బలే బలే అందాలు సృష్టించారు .. పాట ఈపీ లో విన్నప్పుడు సాకీ ఉండేది కాదండీ’ ‘అవును కదా.. సరే.. పద్యమే సాకీ గా ఉన్న పాటలున్నాయి. చెప్పుకోండి చూద్దాం’, మూర్తిగారి సగం కళ్ళజోడు ప్రశ్నిస్తోంది. ‘శ్రీశ్రీ గారి రచన – మురిపించే అందాలే ... బొబ్బిలి యుద్ధంలో పాట.. సొగసు కీల్జడదానా అని సీస పద్యంతో మొదలు.. అవును కదండీ.. ఆ పాట లో అనురాగాల రాగాలలో .. అనే చోట మాస్టారు పలికిన తీరు మరవలేం కాబట్టి ఇంతగా గుర్తుంది’ అన్నాను. ‘కరోడ్ పతికి వెళ్ళండి’- మూర్తిగారి కళ్ళజోడు లోంచి ముసిముసి నవ్వు. ‘రామకోటిని మించి కలదే కోటి, రగడ యేల రతనాలతోటి’ – స్వంత లైను అప్పటికప్పుడు అన్నాను. ‘ కీ ప్రాసలు పోయి టీ ప్రాసలు గుర్తోస్తున్నాయే.. టీ పోయిస్తున్నారా లేదా.. మీరెన్ని చెప్పండి నాకు టీయే మధురం’ అన్నారు. ‘ శ్రీశ్రీ గారి జోకు మీరూ వేశారు. శ్రీశ్రీ గారిని టీ, కాఫీ ఏది బెస్ట్? అని అడిగితే ‘ టీయే మధురం’ అన్నారట. టి. ఎ. మధురం తమిళనటి పేరు కదా ..’ అన్నాను. కాస్సేపు నవ్వుకున్నాం. ‘ఇప్పుడు మీరన్న ఆ మురిపించే అందాలే .. పాట ముందు వచ్చిందే ఆ పద్యం శ్రీనాథ కవిది. .. అంటే శ్రీశ్రీ గారి పాటలో శ్రీనాధుడూ ఉన్నాడు. రెండుశ్రీల కవిగారి పాటలో ఒక శ్రీ కవి వాక్కు ఉండడం భలే బావుంది కదండీ’- అన్నారు మూర్తిగారు. ‘ఒక శ్రీ ఉన్న శ్రీనాధుడికి సీసం ఇష్టమైతే రెండు శ్రీలున్న శ్రీశ్రీ కి సీసాలిష్టం.. అవునా? అరరే... నా ఉద్దేశం...సీసము ఏకవచనం, సీసాలు బహు వచనం’ అన్నాను. ‘వార్నీ .. సాకీ అందించిన మధువు ప్రభావమా ఇదంతా’ –మూర్తిగారి చురక. ‘ఎందుకండీ అవి మనకి ... రాగసుధారస పానము చేసి రంజిల్లవే ఓ మనసా..’ అన్నాను. ‘రామకథా సుధా రస పాన మొక రాజ్యము చేసునే...అయితే .. టీ ఇవ్వక ఇలా సరిపెడుతున్నారన్న మాట.. కానివ్వండి ..మీ ఇల్లు మీ ఇష్టం.. సరే.. వినండి.. రామకథను వినరయ్యా ఇహపరసుఖముల నొసగే సీతారామ కథను వినరయ్యా’ ‘అలనాటి లవకుశ గానామృతం ఆహాహా.. శ్రీరామరాజ్యం లోలా ఇటో స్టెప్, ఆటో స్టెప్ వేస్తూ ఈ మధ్య ఈ పాటకి డాన్స్ చేస్తున్నారండీ పిల్లలు’- నా బాధ నాది. వెళ్ళబోసుకున్నాను. ‘ఈ లవకుశ పాటలో పల్లవి తరువాత సాకీ వస్తుంది. గుర్తుందా’ అన్నారాయన. పాట కొంచెం హమ్ చేస్తుంటే వెలిగింది నాకు ..‘అవునవును .. అయోధ్యా నగరానికి రాజు ...ఆ భాగం సాకీ కదండీ ..’ అన్నాను. ‘మాస్టారే బ్రతుకు తెరువు సినిమాలో ఏదో మత్తుమందు జల్లి ... అని వస్తుందే ఆ పాటలో మొదట ఇలాంటి ప్రయోగం చేశారు’ గుర్తుకొస్తున్నాయి ఒక్కొక్కటీ మూర్తిగారికి. ‘తరువాత ..అప్పుచేసి పప్పుకూడు ..సినిమాలో పింగళి వారి పాట.. కాలం కాని కాలంలో... అనేది ఉంది చూశారూ.. రాజేశ్వరరావు గారు పాట మొత్తం ఒక స్త్రీ గళం సాకీ ధోరణిలో పాడేలా స్వర పరిచారు’ అన్నారు. ‘శ్రీక్రిష్ణ పాండవీయంలోని మత్తు వదలరా నిద్దుర మత్తు వదలరా ...పాట.. అపాయమ్ము దాటటానికి అనే ...సాకీతో మొదలైనా ఇంచుమించు అదే సాకీ వరసతోనే మధ్యలో మరొకటి వినిపిస్తుంది. కదండీ .... అదిగో వచ్చేశాయి టీలు’ అని ఆగాను. ‘టీలు సేవించాక చెయ్యాలి స్త్రీలు చెప్పిన డ్యూటీలు’ కళ్ళజోడు సర్దుకుంటూ అన్నారు మూర్తిగారు. ‘భలేవారే.. స్త్రీలు అని బహువచనం ..’ మెల్లగా ఆయన చెవిలో జోకాను. ‘అదేనండీ ... కూరానారా తెచ్చే డ్యూటీలు’ - మూర్తిగారు లేచారు, జేబులో మడిచి పెట్టుకున్న సంచీ లాగుతూ. ‘సంచీ మోడరన్..పాటలూ అవీ ప్రాచీనం..’ లిఫ్ ట్ లో ఆయనతో పాటు కిందకు దిగుతూ అన్నాను. ‘మోడరన్ పాటల్లోనే సాకీ ఎక్కువుగా ఉంటోందీ మధ్య... విజువల్స్ పట్ల మోజు వల్ల కొంతా, పాట నిడివి పట్ల ఆంక్షలు లేకపోవడం వల్ల కొంతా .. కారణమేమో’, నా వ్యంగ్యానికి ఎడ్యుకేష నే మూర్తిగారి సమాధానం కావడం ముచ్చటేసింది. ‘సాకీ పధ్ధతి ఖవ్వాలీ గీతాల్లో ఎక్కువగా వినిపిస్తుంది కదండీ’ అన్నాను. అని ముకద్దర్ కా సికిందర్ లోని సలామీ ఇష్క్ పాట అందుకున్నాను. ఇలాంటి టాపిక్ మాట్లాడే అవకాశం మూర్తి గారి వల్ల సాధ్యమైంది కనుక ఆయనకి వందనాలు, సలాములు చెప్పినట్టే అయ్యింది. ‘ఖవ్వాలీ ఒక్కటే కాదు ముజ్రా అంటారే – అదే మన జావళీ టైపు – అందులోనూ సాకీ రావడం కద్దు. హిందీ నుంచి తెలుగులోకి తీసిన ఓ రెండు సినిమాల్లో మీరన్న ఈ ఖవాలీ టైపు పాటలు వచ్చాయి. నా పేరే భగవాన్ – సినిమాలో మేడలో చేరిన చిలకమ్మా ..అనేది ఒకటైతే నిప్పు లాంటి మనిషి సినిమాలో స్నేహమే నా జీవితం .. అనేది మరొకటి’ అని ఇంక వెళ్ళిరానా అన్నట్టు తలూపారు మూర్తి గారు. ‘ఇంత చెప్పుకున్నాం ... ఒరిజినల్ హిందీ సాకీలు భూల్ గయే క్యూ( ‘ అన్నారు మూర్తిగారు. ‘అవి.. మావాడొకడున్నాడు.. మనలాగే పాటల పిచ్చి ఉన్న వాడు.. అడిగితే చాలు అవలీలగా చెబుతాడు.. ఉండండి ఇప్పుడే జశ్వీర్ సింగ్ ని కాల్చేస్తాను’ అన్నాను. ‘ఏం సంధులండీ బాబూ... ఆయన్ని కాల్చడమా? కాల్ చెయ్యడమా?’ – మూర్తిగారి అరశబ్దం నవ్వు లిఫ్ ట్ లోని ఫ్యాన్ గోలలో అస్సలు వినపడలేదు. ‘కాల్చడమంటే గుర్తొచ్చిందండీ.. మా ఫ్రెండ్ ఒకడు ప్రేమా గీమా హాట్ హూట్ అంతా నాన్సెన్స్ అంటూ ప్రియురాలికి రాసుకున్న ప్రేమలేఖలు కాల్చేశాడు’ అని గొణిగాను. ‘ఏం పాపం? కొత్త సినిమాల్లోలా నాతో పెట్టుకోకు నా బావే బెట్టర్ అని అందా? పిచ్చివాడని వదిలేద్దురూ.. రూపు రేఖల్లోనూ, ప్రేమ లేఖల్లోనూ ప్రేమ ఉండదు, అందం, కవిత్వం తప్ప. బాగానే హిందీ పాట గుర్తు కొచ్చేలా చేశారు.. యే మేరా ప్రేమ్ పత్ రు .. సంగమ్ సినిమాలోని పాట ఉంది కదా. దీని సాకీ చెప్పగలరా?’ అని అడిగారు మూర్తిగారు. లిఫ్ ట్ లోంచి బయట పడి ‘ఆ పాటకి ముందు మెహరుబా లిఖూ( ...అని ఏదో ఉంటుందండీ..’ మళ్ళీ గొణిగాను. ‘అదే.. వెళ్ళి తిరగెయ్యండి సీడీ’ అన్నారు. ‘సీడీ తిరగేస్తే పాట రాదండోయ్’, నా జోక్కి నాజూకుగా నేనే నవ్వాను. ‘సరే...ఈ తమాషాలు ఇలాగే ఉంటాయి.. సుత్తి వేలు మనకి ఒక సాకీ ఉన్న పాట సన్నివేశంలో తను నటించాను మహాప్రభో అని పైనుంచి చెబుతున్నారు. తొలిసారి మిమ్మల్ని చూసింది మొదలు .....గుర్తొచ్చిందా ’ అని పాడుతూ గేట్ దాటారు మూర్తిగారు. ‘వారేవా.. ప్రేమలేఖలు టాపిక్ నుంచి శ్రీవారికి ప్రేమలేఖ ..లోకి వచ్చేశాం. అంతా దైవానుగ్రహం’ అన్నాను. మూర్తిగారు వెళ్ళిపోయారు. లిఫ్ ట్ లో అనుకున్నా – ‘రోజుకో పాత పాట అన్నారు కదా మూర్తిగారు ..అంటే ...మూడొందల అరవై అయిదు పాటల లిస్టు పెట్టుకు పాడాలా, ఏ రోజుకేది తోస్తే అది పాడాలా ... ఇంటిల్లిపాదీ ఒక్కటే పాడాలా.. తలా ఒక్కోటీ పాడాలా... బయటికి పాడాలా.. లోలోపల గొణుక్కోవాలా.. గోల గోల అవ్వదూ ఇల్లు.. అరరే .. అడిగినా బావుండేది... అయినా టీవీల రొదలో ఎవరి పాట ఎవరికి తెలుస్తుందిలే...’ అనుకుంటూ ఇంటి లోపలికి వస్తూనే ‘మోహనరాగ మహా మూర్తి స్వంత మాయే’ .. అని మార్చి నా మటుకు నేను పాడుకున్నా. ఈసారి మూర్తిగారి చేత మోహన రాగం మెళకువలు చెప్పించుకొనీ, ఆయన నోట మోహనరాగం లోని పాటలు వినాలి అని ‘డిసైడ్ అయిపోయా’! [కనులు మూసినా పాటే, కనులు చూసినా పాటే- ల్లో ‘సాకీ’ సమేత తెలుగు పాటలు ‘ఆరేసు కున్నాను, గ్యాస్ కోటాలాగ ; కనులు చదివినా పాటే- ‘సాకీ’ లున్న తెలుగు పాటల జాబితా, కొండవీటి చాంతాడంత!] -డా. తాతిరాజు వేణుగోపాల్, 23 సెప్టెంబర్ 2012 (ఆదివారం)
0 Comments
Leave a Reply. |
Quick Linksపాటల కొలువు
అచ్చం అవే 'అచ్చు'లు చిరునవ్వులోని హాయి ఆహా ... ఆహహా Archives
December 2013
Categories
All
|