మునుపటి నా మాట
(సినిమా) తెర తీయగ రాదా.... అదేమిటోగానీ థియేటర్కి వెళ్ళి సినిమా చూడాలనుకుంటే అప్పట్లో…అంటే అరవైల్లో డబ్భయిల్లో (అంటే..వయసనుకునేరు..కాదు పంతొమ్మిది వందల అరవైల్లో,డబ్భయిల్లో అన్నమాట) .. ఎన్ని సొంత షరతులో ...టికెట్ తీసుకునీ లోపల కూర్చుంటే ఎదురుగా స్క్రీన్ ఖాళీగా కనిపించాలి, వెనక కన్నంలో నుంచి చూసి ప్రోజక్టర్ వాడు ట్రింగ్ అని బెల్ మోగించాలి, వెండితెర మీద న్యూస్ రీల్ రావాలి, ఆ తరవాతే అసలు సినిమా, ఆ సినిమా కైనా మొదటి స్లైడ్ ‘యు’ ఉందా, ‘ఏ’ ఉందా [ సైడ్ రొద: ఇప్పట్లో లాగ అప్పట్లో యూ/ఏ అనే మొహమాటం కేసు ఉండేదా, ఏమో గుర్తు లేదు], ట్రయాంగిల్ ఉందా అని గబుక్కున చూడడం, ఎన్ని రీళ్లు అన్నది గమనించడం ఉండేది [సైడ్ రొద: కొన్ని సినిమాలకి రీళ్లు 18 అనిగానీ 22 అని గానీ మొదటి స్లయిడ్ పడేసరికి హాలంతా ఒకలాంటి మూకుమ్మడి శబ్దం ..చాలా పెద్ద సినిమా సుమా అని ఆ శబ్దానికి అర్ధం]. ఈలోగా ఆలస్యంగా హాల్లో దూరిన వాడొకడు ప్రొజక్టర్ వెలుగుకి అడ్డం రావడం, వాడి పెద్ద తలకాయ సీన్ కి అడ్డం వచ్చిందని వీలైనంతమంది ఒకేసారి ‘ఏయ్ ఏయ్’ అని కేకలు వేయడం కూడా జరుగుతుంటుంది. వి.రామం అనే వ్యక్తి కోరే సినీ విరామం...... సినిమా మధ్యలో ఇంటర్వెల్ అనేది అప్పడాల వాడికే ఎప్పుడూ తెలిసిపోతుంది. అప్పడాల వాసనతో మన ముక్కే కాదు మొహం కూడా వాడి వైపే తిరుగుతుంది. ఈ లోగా పెద్ద సౌండ్ తో ఇంటర్వెల్ కార్డ్ వచ్చి పడుతుంది. ఇంటిల్లిపాదీ వెళ్ళేమనుకోండి ఓ చిన్న సంచీలో ఓ పొట్లం ఉండేది. ఆ పొట్లంలో నూనె పీల్చుకోగా మిగిలిన గోరువెచ్చని గార్లు వాటి పేరు గార్లు అని హాలంతా తెలిసిపోయేలా కవ్వించేవి. ఇక వరసగా తలా ఒక్కోటి తింటూ సినిమా కన్నా గార్లే బావున్నాయని సినిమాకి రాని అమ్మ పాకశాస్త్ర ప్రావిణ్యాన్ని ప్రశంసించడం అదో థ్రిల్ [సైడ్ రొద: అప్పుడప్పుడే ఇంటింటికి ఓ గ్యాస్ స్టవ్, ఓ గ్యాస్ సిలిండర్ ఉండే కొత్త పధ్ధతి రావడంతో ,ఈ రోజుల్లోలా ఏడిస్తే ఏడుస్తారని గానీ,అరిస్తే ఏడాదికి ఆరు సిలిండర్లు మాత్రమే అని గానీ ఇబ్బంది పెట్టే పద్ధతులు లేకపోవడంతో బంధు మిత్ర సపరివారంగా నెలకో నాలుగు సినిమాలు చూసి ఆనందించే వారు ఆ రోజుల్లో]. (ఆఖరి) పట్టు విడువ రాదు ..... ముందో రెండు మూడుసార్లు చూసేసిన వాళ్ళు సినిమా ఆఖరౌతోంది అని పనిగట్టుకు చెప్పే వాళ్లలా లేచి నిలబడుతుంటారు. ‘కూర్చోండి’ కాస్త ‘కూర్చో వయ్యా’ కి మారి అక్కణ్నుంచి ’ఏయ్ కూర్చో’ వరకు మార్పిడి జరిగి పోతుంది. ఇన్ని రకాల మర్యాదలతో తిట్టించుకున్నా సదరు ఆసామి నా సామి రంగా పట్టు విడవడే [ సైడ్ రొద: కొన్నాళ్ళు సినిమా అయిపోగానే జెండా, వెనక జాతీయ గీతం వచ్చేవి. బుద్ధిగా నిలుచునే వారు. మెల్లమెల్లగా ఓపికలు నశిస్తూ రావడంతో ఆ ఘట్టానికి స్వస్తి చెప్పారు]. సాపాసా ..పై సా..కింది సా .....
ఇలా ఖాళీ స్క్రీన్ తో మొదలై ఖాళీ స్క్రీన్ తో ఆఖరయ్యేవరకు సినిమా హాల్లో ఉండాలనిపించే వైనాన్ని మాకు తెలిసిన ఒక డాక్టరమ్మ ‘పైసా వసూల్’ అంటుంది [సైడ్ రొద: మేరానాం జోకర్ లాంటి అతి పెద్ద సినిమాకి రెండింటర్వెల్లులంటే ఒక్క టిక్కెట్టు మీద అంత పేద్ద సినిమా చూడడం పైసా వసూలే కదా]. పైసా అంటే గుర్తొచ్చింది. అప్పట్లో ఒక రకంగా తలుచుకుంటే కామ్ప్లె క్స్ అడ్డొచ్చేది. అంటే – మనం నేల క్లాసులో ఉన్నామా , బాల్కనీ క్లాసులో ఉన్నామా అన్నది ఎదుటివాడు గ్రహిస్తాడేమో అనే న్యూనతా భావం ఉండేది. ఇప్పుడు మల్టీ ప్లెక్సు ల పుణ్యమా అని పైనుంచి కింద వరకూ ఒకటే రేటు. అప్పట్లో నేల అంటే మరీ నేల మీద కాదు వెనక్కి వాలే వీలు లేని బెంచీ – దాని రేటు యాభై పైసలు. బెంచి టికెట్ అంటే వెనక్కి నడుం వాల్చే వీలు కల్పించేది – దాని రేటు డబ్భై అయిదు పైసలు. ఆ తరువాత కుర్చీవరసలు – రూపాయి పదిహేను పైసలు ఒక్కో కుర్చీ. ఇంకాస్త పైకి అంటే ప్రొజెక్టర్ ఉండే గోడ దాక వేసిన కుర్చీ రేటు రూపాయి ముప్ఫై పైసలు [సైడ్ రొద: మా ఊరి మహాలక్ష్మీ కటాక్షం గురించి చెప్పాను. మీ ఊరూ ఇంతేనా? గుర్తు చేసుకోండి]. ఈ లెక్కన పాటల పుస్తకం వెల ఎంత ? పది పైసలు! కొందరైతే సినిమా చూసి వచ్చాక పాటల పుస్తకం కొనుక్కుంటారు. అంటే సదరు వ్యక్తికి ఆ సినిమాలోని పాటలు నచ్చాయన్నమాట. ఇంకొందరు ఆనక దొరకవేమో అన్న భయంతో పాటలు నచ్చినా నచ్చకపోయినా ముందస్తుగానే పాటల పుస్తకం కొనుక్కొచ్చి థియేటర్ లో పాట సీన్ వచ్చినప్పుడల్లా కనీ కనిపించని వెలుతురులో వాటిని తిరగేస్తుంటారు. సదరు వ్యక్తికి కనులు చూసినా పాటే, కనులు చదివినా పాటే. కాని పాపం పక్కనున్న వాడికి మాత్రం నరకమే. పుస్తకం ఉన్న వాడికన్నా వాడి చేష్టలు గమనిస్తూ మస్తకం అటు ఇటు తిప్పడంలో వీడు సీన్ మిస్ అవుతుంటాడు. మిస్సయినందుకు మరోసారి సినిమాకి రాక తప్పదు (అయ్యాయో జేబులు ఖాళీ ...) అని తీసుకునే చేదు నిర్ణయంతో వాడు సతమతమౌతుంటాడు [సైడ్ రొద: పాటల పుస్తకాలు కొని దాచుకొనేవారూ, సంపాదించుకొని దాచుకొనేవారూ అదృష్టవంతులు. ముందుముందు ఇక రావని ముందే తెలియక పోయినా దాచి ఉంచుకోవాలనే ముందు చూపు ఎంత గొప్పది! ఆ రోజుల్లో వాటిని కొని చిత్త శుద్ధి కరువై నాలుగు రాళ్ళు వస్తాయని చిత్తు కాగితాల ‘రద్దీ’ కి వేసి శాశ్వతంగా పారే సుకున్నవారు ఎంత బాధ పడుతుండాలి ఇప్పుడు!]. ఆరుబయలు ఏడుపు ..... ఇక థియేటర్ బయటికొస్తే- కొందరికి తెలిసినవాళ్ళు ఎవరో ఒకరు తారసపడుతుంటారు. వాళ్ళని ఉన్న పళాన ఆపి ‘ఫలానా సీన్ మిస్ కాకు, టైటిల్ సాంగ్ బావుంటుంది, జ్యోతిలక్ష్మి... ఎప్పుడనుకున్నావ్ ఇంటర్వెల్ తర్వాతే వస్తుంది’ అని తమ మేధో మధనాన్ని వెళ్ళబోసుకుంటారు. ‘వీడొకడు .. మూడ్ అవుట్ చేస్తాడు’ అని వాళ్ళు సణుక్కున్నా వినడే! తమ ఫేవరేట్ హీరో గురించి కాక అపనెంట్ హీరో గురించి చర్చించుకునే అభిమానులు కొందరు సినిమా చూసి వస్తున్న వారి మొహాల్లో ఎలాంటి రియాక్షన్ ఉందో గమనిస్తుంటారు. ఇదంతా గత వైభవం..... దాదా సాహెబ్ .. ఏవి తండ్రీ నిరుడు మురిసిన థియేటర్ రోజులు? ఇవాళ యాభై నుంచి నూట యాభై రూపాయలు పోస్తే అదీ తెర ముందు కూర్చొనే సీటు [సైడ్ రొద : అప్పటి నేల టికెట్ ని చులకనగా చూసినందుకు ఇలా మనల్ని శపించి నేల పాలు చేసింది] దక్కుతుంది. పాండురంగ మహాత్మ్యం నాడు సినిమా హాలు టికెట్ అర్థ రూపాయి అయితే షిరిడీ సాయి నాటికి నూట యాభై ! అయితే సతీ సక్కుబాయి రికార్డ్ ఒక్కోటీ పది రూపాలైతే సతి లీలావతి నాటికి రికార్డులే పోయాయి. దొంగ సీడీలు పది రూపాయిలకొకటిగా వచ్చాయి. [సైడ్ రొద: ఇప్పుడు టీవీలు, ముందే చేతికందే నాసిరకం సీడీలు అన్నీ సినిమా మీద ఉండే శ్రద్ధని తగ్గించేశాయి. పాటలు రిలీజ్ చేస్తూ గప్పాలు కొడుతూ గొప్పలు చెబుతూ చేసే సన్మానాలు పెరిగిపోయాయి. తీరా పాటలు వింటే బంగాళాఖాతంలో ఏర్పడిన వాయుగండంలా రొద, వరద తప్ప అసలు ఏం విన్నామో గుర్తుంటే ఒట్టు. కుర్రకారూ అలానే ఉంటున్నారు ఆ పాటలు వినీ విననట్టు, విన్నంతలోనే మరిచి పోయినట్టు]. సినిమా చొక్కా పైన టై అనే స్టిల్స్ సినీ టైటిల్స్ ...... అప్పట్లో సినిమా టైటిల్స్ ఎలా ఉన్నాయీ, మొట్ట మొదటి సీన్ ఎలా తీశారూ , ఇంటర్వెల్ ఎప్పుడిస్తారో ఏదైనా సీన్ తో తెలిసిపోతుందా, ఆఖరి సీన్ ఎలా పండిస్తారూ అనేవాటి మీద ధ్యాస ఉన్నవాళ్ళు చాలా మంది ఉండేవారు . సినిమా టైటిల్స్ ఒకనాడు గమ్మత్తుగా ఉండేవి, వాల్ పోస్టర్ కి గమ్ పూసినట్టు మెదడులో అతుక్కు పోయేవి. సినిమా పేరుతో పాటు బ్యానరూ అతుక్కు పోయేది, ఓపెన్ చేసిన ఫెవికాల్ ట్యూబుకి పెట్టిన క్యాపులా. ఇప్పుడు టైటిల్స్ విచిత్రంగా ఉంటున్నాయి. దేనికైనా రెడీ – అంటారు. తొలి అడుగు ‘భక్త ప్రహ్లాద’ (1931) వేస్తే దాని ఫలితం ఇవాళ ‘ఎ వచ్చి వాలె బి పైన’ అని తెలిసింది. పాతకాలం మేధావికి పాపం ఏం తెలుసు ఇప్పటి భాష! అందుకే ఎ అంటే ఆకాశం వచ్చి బి అంటే భూమి..పైన వాలె కదూ అని అమాయకంగా తనకి తెలిసిన కవి హృదయంతో అంటాడు. అప్పటి సినీ మైత్రి ఎంత గొప్పదంటే - భలే, శభాష్, భక్త, అగ్గి, ఆడ, ఆత్మ, అమ్మ, తల్లి, సతీ, మంచి, ఒక, ఇంటి, బంగారు, రౌడీ, కిలాడీ, డాక్టర్, ఘరానా, వింత, విచిత్ర, పెళ్లి తో మొదలయ్యేవీ, రాముడు, బాబు, పాప, బొమ్మలు, మనసులు, గౌరవం, యుద్ధం, కథ, చూడు, మనుషులు, జాగ్రత్త తో ఆఖరయ్యేవీ ఎన్నెన్ని సినిమా టైటిల్స్ వచ్చాయీ! ఒసేయ్, ఏమే, ఏమిటే – అని రేలంగి సరోజాదేవి వగైరాలకి జగదేకవీరుని కథలో నేర్పినట్టు అవి ఎనభైల తరువాతి కాలంలో సినిమా టైటిల్స్ కి అర్హం అయ్యాయి (ఒసేయ్ రాములమ్మ, ఒరేయ్ రిక్షా .. అని ఏవో ఉన్నాయి కదా!) బెంగళూరు లో ఒకసారి ప్రొఫెసర్ ఒకాయన రచయిత (తరువాతి కాలంలో దర్శకుడు కూడా) డి.వి.నరసరాజు గారితో ఉన్న చనువుతో ‘దొంగరాముడు (1955)’ సినిమా తెప్పించారు (సైడ్ రొద: సినిమాతో పాటు నరసరాజు గారూ వచ్చారు). ఆ తరువాత జింఖానా వాళ్ళు పిడుగు రాముడు , డ్రైవర్ రాముడు ..ఇలా వరసగా సినిమాలు వేస్తూ వచ్చారు. ఇదంతా గమనించిన భాషేతరులు ‘తెలుగులో రాముడు తప్ప మరో సినిమా పేరుండదా?’ అని గుసుగుసలాడారు. పైగా ఎన్టీ రాముడు అనేవారు. ‘రాముడు’ సినిమా టైటిల్స్ లోకి రావడం తొలిసారిగా పక్షి రాజా సంస్థ వారి ‘అగ్గి రాముడు( 1954)’ తోనే ప్రారంభమైందని చెప్పొచ్చు. ఎన్టీఆర్ హీరో. ముత్యం మూడో రాముడు ‘భలే రాముడు (1956)’, అందులో ఎఎన్నార్ హీరో. పేరు రామారావు కనుక ఎన్నో రాముడు చిత్రాలు ఎన్టీఆర్ గారివే. హీరో పేరు శోభన్ ‘బాబు’ అయినందుకు అతనివే బాబు, డాక్టర్ బాబు, మైనర్ బాబు చిత్రాలయ్యాయి. అలాగని ‘దొరబాబు’ ఆయన(ది) కాదు. హీరో కృష్ణ ‘కెప్టెన్ కృష్ణ’ ఒక్కటి చాలనుకున్నారు (సైడ్ రొద: ఇదే ధోరణిలో చెప్పేస్తూ కెప్టెన్ నాగార్జున లో నేటి నాగార్జున ఉన్నారని నోరు జారితే పప్పులో కాలేసినట్టే). ‘వాట్’ (పవర్) ఈజ్ ఇన్ నేమ్ ..... కొన్ని సినిమాలకి చక్కగా ప్రాసయుక్తంగా పేర్లు పెట్టేవారు- దెబ్బకు ఠా దొంగల ముఠా (సైడ్ రొద: ఇందులో బాలు గారు రాజబాబుని అనుకరిస్తుంటే జమునారాణి గారు గమ్మత్తుగా పాడిన పాట ఒకటుంది), పంచ కళ్యాణి దొంగల రాణి (సైడ్ రొద: ఇందులోని గుఱ్ఱం పాట హిప్ హిప్ హుర్రం), భలే ఎత్తు చివరికి చిత్తు (సైడ్ రొద: సినిమా కూడా అంతేనేమో..ఎలా ఆడిందో గుర్తు లేదు) , మళ్ళీ పెళ్లి (సైడ్ రొద: గోపి అనే రచయిత తొలిసారిగా పాట రాసిన చిత్రం) , వచ్చిన కోడలు నచ్చింది (సైడ్ రొద: సత్తెకాలపు రోజులు అవి మరి), ఉపాయంలో అపాయం (సైడ్ రొద: క్లాస్ పిల్లలెవరికీ చెప్పకుండా జొరం అని చెప్పేసి సినిమా చూద్దామనుకుంటే అక్కడ క్లాస్ టీచర్ ఎదురైనట్టు), హంతకులు దేవాంతకులు( సైడ్ రొద: దేవుడి గదిలోని హుండీ మాత్రమే ఎత్తుకు పోవడం తెలిసిన వాళ్ళు!)... మరి కొన్ని జంట పదాలు కూడా పంటి కింద నలిగిన పేర్లే-ఇరుగు పొరుగు (సైడ్ రొద: మా ఇంట్లో కరెంటు పోయింది, మీ మిక్సీ ఇస్తారూ అనే అమాయకులు), ఈడూ జోడు ( సైడ్ రొద: తరువాత 18 అంకెలా అతడు,ఆమె), తోడూ నీడ (సైడ్ రొద: ఆయన వెనక అర కిలో మీటర్ దూరంలో ఆమె) , చిలకా గోరింక (సైడ్ రొద: ముందు మంజులం, తరువాత పంజరం), ఇల్లు ఇల్లాలు, మనువు మనసు, మనసు మాంగల్యం, పసుపు కుంకుమ, బొమ్మ బొరుసు, మంచి చెడు(మంచి సినిమాకి టికెట్ దొరక్క బ్లాక్ లొ కొనుక్కోవడం), చిక్కడు దొరకడు( రెండు నిమిషాలు ఆగే ట్రైన్ లోంచి దిగలేక ‘చాయ్ చాయ్’ అన్నవాణ్ణి పిలిచి వందకి చిల్లరుందా అంటే ఇదిగో తెస్తాను అని నోటు అందుకోవడం, ట్రైన్ కూత వెయ్యడం..చాయ్ తో కన్నా నోటు గుర్తొచ్చి నోరు కాలడం), కదలడు వదలడు ( ట్రైన్ లో ఎన్ని ఐడెంటిటీలు చూపించినా ఒక పట్టాన టీ. టీ. ఈ నమ్మక బంకపట్టులా సతాయించడం) , టక్కరి దొంగ చక్కని చుక్క ( ట్రైన్ లో చుక్క వైపు నోరెళ్ళబెట్టి చూస్తుంటే పక్కనున్న టక్కరి చల్లగా పర్సు కొట్టేయడం), రేచుక్క పగటి చుక్క( డే అండ్ నైట్ మన’సారా’ సేవించడం), తోటలో పిల్ల కోటలో రాణి, చలాకీ రాణి కిలాడీ రాజా, మానవుడు దానవుడు, నేరమూ శిక్ష, స్వర్గం నరకం ( సైడ్ రొద: సినిమా చూడక ముందు, చూసిన పిమ్మట!)... కొన్ని సినిమా టైటిల్స్ పది, ఇరవై ఏళ్ళ వ్యవధిలో ఇంచుమించు అవే పేర్లకి సమీపంలో ఉండేవి. జయం మనదే, విజయం మనదే- రెంటికీ హీరో ఒక్కరే. ‘బందిపోటు’ హీరో ఎన్టీఆర్, ‘బందిపోటు దొంగలు’ హీరో ఏఎన్నార్. ‘బందిపోటు భీమన్న’ పేరు బట్టే హీరో అని అనుకుంటే ఎస్వీఆర్ హీరో. ఖంగు మని జగ్గయ్య గొంతు వినిపిస్తే అది ‘రామరాజ్యం’. బాపు గనుక శ్రీకారం చుడితే అది ‘శ్రీరామ రాజ్యం’! 'విచిత్ర బంధం', 'పవిత్ర బంధం' – ఏఎన్నార్ స్వంతం, 'విచిత్ర కుటుంబం', 'పవిత్ర హృదయాలు' ఎన్టీఆర్ స్వంతం. 'మంచిరోజులు వస్తాయి' అని జగ్గయ్య కలగంటే 'మంచి రోజులొచ్చాయి' అని ఏఎన్నార్ కలర్ఫుల్ గా చాటారు. కాంతారావు 'గురువును మించిన శిష్యుడు' అయితే రామారావు 'రాముని మించిన రాముడు' అయ్యారు. ఒక హీరో ‘తిక్క శంకరయ్య’ వేషం కడితే మరో హీరో ‘గోవుల గోపన్న’ వేషం కట్టారు. ఒకరు ‘కిలాడీ బుల్లోడ’యితే మరొకరు ‘దసరా బుల్లోడ’య్యారు. ఒకరు ‘అమాయకుడు’,’అసాధ్యుడు’,’అఖండుడు’ అయితే మరొకరు ‘ఎదురు లేని మనిషి’, ‘నిప్పులాంటి మనిషి’, ‘మంచి మనిషి’ అయ్యారు. ఒకరు ‘అగ్గి పిడుగు’ లా మెరిస్తే మరొకరు ‘ఉక్కు పిడుగు’లా విరుచుకు పడ్డారు. ‘పెళ్లి కాని పిల్లలు’ ముందొచ్చాక ‘పెళ్ళికాని తండ్రి’ తరువాత రావడం విడ్డూరం. రోజులు మారాయి, మనుషులు మారాలి,పెద్దలు మారాలి! ‘పెళ్లి రోజు’ ముందొచ్చి ‘మంచి రోజు’ తరువాత రావడం ఎలాంటిదంటే ‘పెళ్లి చేసి చూడు’ తరువాత ‘ప్రేమించి చూడు’ అనడం వంటిది. [సైడ్ రొద: ఒకప్పుడు ‘గుండెలు తీసిన మొనగాడు’ గా కత్తివీరుడు కాంతారావు పిస్తోలు పట్టుకుని హడలెత్తించారు. రంగేళీ రాజా గా వింత అవతారమెత్తారు సాఫ్ట్ రోల్స్ వేసే ఏఎన్నార్. అగ్గిరాముడు గా ఎన్టీఆర్ తొలిసారిగా కనపడితే అందాల రాముడు గా ఏఎన్నార్ ఆఖరిసారిగా కనిపించారు. ఆ అందారాముడు సినిమాలోని బోటు ప్రయాణం, పాపికొండల వాతావరణం నచ్చిన శేఖర్ కమ్ముల గుండె కన్ని దమ్ములా? ఏకంగా ‘గోదావరి’ అంటే ఇదీ అని చూపించారు. ‘గుండెల్లో గోదావరి’ ప్రవహిస్తోంది ఇప్పుడు]. ఇద్దరు హీరోల ‘ఆరాధన’ కాలాలు వేరు వేరైతే అకస్మాత్తుగా ఐదో హీరో మరో కాలంలో తన వంతు ‘ఆరాధన’ కోరుకున్నాడు. ధనమూలం కనుక ఆరా తీస్తే ఇంకా ఎన్నో ఆరాధనలు ధనాధన్ అని రావొచ్చు ఇక పైన మరో పదుగురు హీరోలతో. ‘ఆత్మబంధువు’ (ఈ చిత్రం వయసు ఇప్పుడు యాభై ఏళ్ళు) అంటే ఇలా ఉండాలని ఒక సినిమా చూపిస్తే ‘చుట్టాలొస్తు న్నారు జాగ్రత్త’ అని మరో సినిమా టైటిల్ అప్పట్లో నవ్వించినా ఇప్పుడు నిజంగా భయం రేపింది (సైడ్ రొద: ఇప్పుడు సంవత్సరానికి ఆరు గ్యాస్ సిలిండర్లే కనుక ఎవరింటికైనా చుట్టాలొస్తున్నారంటే భయమే, సబ్సీడీ అయిపోయింది కావున మేమిచ్చే మంచి నీళ్ళతో తృప్తి పడగలరని ఆశిస్తున్నాము అనే బోర్డు గుమ్మానికి వేళ్ళాడినా ఆశ్చర్య పోనక్కర్లేదు). తొలిదశలో సినిమాలు దాదాపు పదేళ్లు పౌరాణికంగా రాణించాయి. కుటుంబ బాంధవ్యాల గురించి కాస్త ఆలోచించి సినిమా పేర్లు అలా పెట్టాలనుకోవడం బహుశ: అమ్మ (1939) తో ఆరంభమై ఉండాలి. ఆ మరుసటేడే చదువుకున్న భార్య (1940) వచ్చింది. మరో పదేళ్ళకి గానీ అపూర్వ సహోదరులు, చిన్నకోడలు, మరదలు పెళ్లి, ముగ్గురు కొడుకులు, సవతి పోరు, ఒక తల్లి పిల్లలు, కన్నతల్లి, కోడరికం, తండ్రి, నా చెల్లెలు, ఇద్దరు పెళ్ళాలు, మేనరికం, అర్ధాంగి, వదిన (వెంట వెంటనే వదినగారి గాజులు గుర్తుకు రావాలి),పెంకి పెళ్ళాం, అక్కా చెల్లెళ్ళు, తోడికోడళ్ళు, భలే బావ, అత్తా ఒకింటి కోడలే, అన్న తమ్ముడు, కూతురు కాపురం....ఇంత కుటుంబ వ్యవహారం ఉంటుందన్న విషయమే పట్టలేదు ఎవరికీ. అలా పదేళ్లు పట్టించుకున్నాక మళ్ళీ 1962 లో మూలం తమిళమే అయినా తెలుగుతనం పండించిన ‘రక్త సంబంధం’ అన్నా చెల్లెళ్ళ అనుబంధానికి ప్రతీక అయి నిలిచి పోయింది (ఇప్పుడా సినిమా వయసు యాభయి...ఆల్ ‘బొమ్మ’లే తెరిస్తే సరి). ఈ ఏక వచనం బహు వచనం (రక్తసంబంధాలు, 1975) కావడానికి పుష్కర కాలం పట్టింది. [సైడ్ రొద: పుష్కర కాలం అంటే గుర్తొచ్చింది. గురు గ్రహం సూర్యుడు చుట్టూ తిరిగే కాలం ఇది. గురుడు అంటే జూపిటర్. అలా జూపిటర్ పిక్చర్స్ అనే సంస్థ ఉండేది. ఆస్ట్రానమీ కన్నా ఆస్ట్రాలజీ మీద గురి పెట్టి సినిమాలు తీయడం సహజం. అలా సంస్థల పేర్లు ఉండడం అసహజం కాదు. సకల కళాభినేత్రి భానుమతి గారి చిత్ర నిర్మాణ సంస్థ పేరు భరణి..వారి కుమారుడి పేరు అనుకోండీ..ప్రస్తుతానికి నక్షత్రం అందాం. అలాగే అశ్విని, రోహిణీ, స్వాతి, అనురాధ వంటి చిత్ర సంస్థలూ ఉండేవి. ఇవన్నీ నక్షత్రాల పేర్లే. సినిమాలకి పెట్టే పేర్లు ఓ పేద్ద రిసెర్చ్ టాపిక్ లెద్దురూ. ఆత్మ గౌరవం నుంచి కాలం మారింది, ప్రెసిడెంట్ పేరమ్మ, జీవనజ్యోతి, జీవిత నౌక, సిరిసిరి మువ్వ వరకు డైరెక్ట్ చేసిన విశ్వనాథ్ గారికి శంకరాభరణం ఒక మలుపు తిప్పగానే ‘సకార , శకారాల నామ విజయ పథం’ బావుందనిపించింది. దాంతో అంతకు ముందు తీసిన సిరిసిరిమువ్వ, శారద సినిమాల్ని శంకరాభరణం తరువాత వచ్చిన/నచ్చిన సినిమాలుగా అనుకునే అవకాశముంది. దర్శకుడిగా (దసరా బుల్లోడు సినిమాతో) మారక ముందు నిర్మాత వి.బి.రాజేంద్ర ప్రసాద్ గారికి అకారం మీద మమకారం ఉండేది- అన్నపూర్ణ, ఆరాధన, ఆత్మబలం, అంతస్తులు, ఆస్తిపరులు, అక్కాచెల్లెలు,అదృష్టవంతులు సినిమాలు అలా వచ్చినవే]. పేర్లు పౌరాణించినా సాంఘీక చిత్రాలుగా రాణించిన టైటిల్స్ ఎలా ఉండేవంటే- ‘మన వూరి గంగ’ మాట ఎలా ఉన్నా ‘గౌరి’ మాత్రం ‘స్వయంవరం’,’సప్తపది’ ‘సాక్షి’గా ‘శివ’ పేరునే కలవరించింది అన్నట్టు. అలాగే ‘ఇంటింటి రామాయణం’, ‘భారతంలో ఒక అమ్మాయి’, ‘నేటి భారతం’- ఇవి రామాయణ,భారత కావ్యాలకి చెందినవి కావు కదా. చిన్న పురికోసు తాడు కాస్త చాంతాడు అయిన సందర్భాలూ ఉండేవి. ‘అనార్కలి’ కాస్త ‘అక్బర్ సలీం అనార్కలి’ కావడం, ‘కర్ణ’ కాస్త ‘దానవీరశూర కర్ణ’ కావడం తెల్సిందే. ఒకరు ‘జయభేరి’ మ్రోగిస్తే మరొకరు ‘రణభేరి’ మ్రోగించారు. ఒకరు ‘శాంతి నివాసం’ కోరుకుంటే మరొకరు ‘లక్ష్మీ నివాసం’ ఎంచుకున్నారు. కొన్ని సూక్తులు లేదా జాతీయాలు తీసుకునీ పేర్లు పెట్టడం చూశాం. అత్తా ఒకింటి కోడలే, ఇంటికి దీపం ఇల్లాలే, నిత్య సుమంగళి, సౌభాగ్యవతి, ఉండమ్మా బొట్టు పెడతా, అంతా మనవాళ్ళే,నిత్య కళ్యాణం పచ్చతోరణం, సంతానం సౌభాగ్యం, ఉయ్యాల జంపాల, ఉమ్మడి కుటుంబం, మనుషులు మమతలు, సంసారం సాగరం, నేనంటే నేనే, ఎవరికివారే యమునాతీరే, సొమ్మొకడిది సోకొకడిది, డబ్బుకు లోకం దాసోహం , పంతాలు పట్టింపులు, అగ్గి మీద గుగ్గిలం, అందరూ దొంగలే, లోగుట్టు పెరుమాళ్ళు కెరుక, కాడెద్దులు ఎకరం నేల, నడమంత్రపు సిరి, కలిసొచ్చిన అదృష్టం, పట్టిందల్లా బంగారం, రాజయోగం, అంతా మన మంచికే,అప్పు చేసి పప్పుకూడు, చివరకు మిగిలేది, ఋణానుబంధం, ధర్మమే జయం, సత్యమే జయం, నీతి నిజాయితీ, పరువు ప్రతిష్ఠ, చెరపకురా చెడేవు! సంఖ్యాబలం మితిమీరినవి ఉండేవి – ఏకవీర, రెండు జెళ్ళ సీత, మూడు ముళ్ళు, నాలుగు స్తంభాలాట, పంచ భూతాలు, ఏడంతుస్తుల మేడ, నవ రాత్రి, దశావతారాలు, పండంటి కాపురానికి పన్నెండు సూత్రాలు, పదహారేళ్ళ వయసు, పైలా పచ్చీస్, ఆలీబాబా నలభై దొంగలు, ఒకనారి వంద తుపాకులు, 100% లవ్, గూఢచారి 116, జేమ్స్ బాండ్ 777, పట్టుకుంటే పదివేలు (ఒకసారి), పట్టుకుంటే లక్ష (మరోసారి పెంచిన పారితోషికం) – ఆ కోవకి చెందితే ‘లా ఆఫ్ డిమినిషింగ్ రిటర్న్ స్’ మహిమ కాబోలు ఆలీబాబా కంట్రోల్ లో ఉండే దొంగలు నలభై ఉన్నవారు కాస్త అరడజనుకి తగ్గి పోయారు. కొన్ని సినిమాల పేర్లకి రసాయన శాస్త్రంలోని పీరియాడిక్ టేబిల్ అవసరమైంది – ‘బంగారు కుటుంబం’ అంతా ‘బంగారు తల్లి’, ‘బంగారు బాబు’ (పేరు ‘బంగారు తిమ్మరాజు’), ‘బంగారు పాప’ మయమైతే ఆ ఇంట ‘బంగారు గాజులు’ కావాలని ‘కంచుకోట’ లాంటి నిదురలో ‘బంగారు కలలు’ కనడం తప్పైంది. ‘బంగారు పంజరం’ మిగిలింది (సైడ్ రొద: ఇదంతా వెండి తెర మీద విన్యాసం కనక వెండి తో ఏ సినిమా ఇంత వరకూ రాలేదు). సూటిగా సంధించిన ద్వంద్వ ప్రశ్నలు కొన్నిసినిమాలకి పేర్లయ్యాయి - నువ్వా నేనా?, తల్లా పెళ్ళామా?, ధనమా దైవమా?, పిల్లా పిడుగా?, మొగుడా పెళ్ళామా? వంటివైతే అయోమయంలో పడేసిన ప్రశ్నలు మరి కొన్ని- ఏది నిజం?, ఎవరిని నమ్మాలి?, ఎవరు మొనగాడు?, ఇదా లోకం?! మధ్య కాలంలో సినిమా పేర్లలో వృత్తుల ఆవృతాలొచ్చాయి – బారిష్టర్ పార్వతీశం, పొట్టి ప్లీడరు, లాయర్ విశ్వనాథ్, డాక్టర్ చక్రవర్తి, డాక్టర్ ఆనంద్, డాక్టర్ బాబు, షావుకారు, కానిస్టేబుల్ కూతురు , ఇన్స్పెక్టర్ భార్య, చైర్మన్ చలమయ్య, తహశిల్దారు, తాశిల్దారు గారి అమ్మాయి, జస్టీస్ చౌదరి, జడ్జి గారి కోడలు, ప్రజా నాయకుడు, ఎం ఎల్ ఎ , బంట్రోతు భార్య, గుమస్తా, ప్రైవేట్ మాస్టారు, పంతులమ్మ, లేడీస్ టైలర్, రైతు బిడ్డ, సిపాయి కూతురు, సిపాయి చిన్నయ్య , జై జవాన్, కెప్టెన్ కృష్ణ, కెప్టెన్ నాగార్జున, ! . వీరందరి ముందు మేమేమీ తక్కువ కాదు ఎటొచ్చీ మాది నైట్ షిఫ్ట్ అన్నట్టు బందిపోటు, బందిపోటు భీమన్న, బందిపోటు దొంగలు, అడవి దొంగలు బయలుదేరారు. అదెప్పుడూ అంటే .. ఒక చల్లని రాత్రి, అర్ధరాత్రి, నవరాత్రి. అలాగే పగటి వాడు ‘జేబు దొంగ’. ‘నేరం నాది కాదు ఆకలిది’ అని అన్నందుకు, దోషి, నిర్దోషి, దోషి-నిర్దోషి ఎవరన్న మీమాంసలో నేరమూ శిక్ష తమకి తప్పనందుకు ఖైదీ, ఖైదీ కన్నయ్య, ఖైదీ బాబాయ్ విలవిలలాడారు. పూల రంగడు, భలే రంగడు, దసరా బుల్లోడు, కిలాడీ బుల్లోడు, దొర బాబు, సిసింద్రీ చిట్టిబాబు – వీరంతా హుషారు కలిగిస్తే సోమరిపోతు, పిచ్చిమారాజు, పిచ్చి పుల్లయ్య, ప్రేమ పిచ్చోళ్ళు పారా హుషార్ అని హెచ్చరించారు. ‘సహస్ర శిరచ్ఛేద అపూర్వ చింతామణి’ – అనే పధ్నాలుగు బోగీల బండి సినిమా ట్రాక్ మీద నడిస్తే,’ స్త్రీ’ అనే సింగిల్ ఇంజన్ కూడా అదే ట్రాక్ మీద నడిచింది. కొన్ని సినిమాల పేర్లు మరి కొన్నిటికి తోకలయ్యాయి- నిర్దోషి, మా నాన్న నిర్దోషి; దేవత, మా ఇంటి దేవత; బాటసారి, బహుదూరపు బాటసారి; సంసారం, మన సంసారం, పచ్చని సంసారం; ఇలవేల్పు, మా ఇలవేల్పు; జయం మనదే,విజయం మనదే; వదిన, మా వదిన - ఇవి మచ్చుకి కొన్ని. కొన్ని కొన్నిటికి తలలయ్యాయి- బందిపోటు, బందిపోటు దొంగలు, బందిపోటు భీమన్న; మరి కొన్నిటికి తోకలు విడిపోయాయి. మోసగాళ్ళకు మోసగాడు, మోసగాడు ;మంచివాళ్ళకు మంచివాడు, మంచివాడు; మొనగాళ్ళకు మొనగాడు, మొనగాడు; చెవిలో రహస్యం(డబ్బింగ్), రహస్యం; ఇంటి గౌరవం, గౌరవం; శభాష్ రాజా, రాజా; మా బాబు, బాబు..... మరి కొన్ని సినిమా పేర్లు మనల్ని వామ పక్షం వైపా, రైట్ సైడా ఏ వైపు ఉంటారో తెలుసుకో మనేవి, తేల్చుకోమనేవి- మనుషులు మట్టిబొమ్మలు, ధనవంతులు గుణవంతులు, ఇంట్లో రామయ్య వీధిలో కృష్ణయ్య వగైరాలు. అతి రహస్యం బట్ట బయలు... ‘గండికోట రహస్యం’ సినిమా మా ఊళ్ళో వేసినప్పుడు ఓ తమాషా జరిగింది. ఒరియా భాషలో ఆ సినిమా పేరు రాస్తే అదేదో శరీర పృష్ట భాగం గురించి కాబోలు అని జనం నవ్వుకోవచ్చు కాబట్టి హాలు వాడు తెలివిగా ‘రాజకోట రహస్యం’ అని ఒరియాలో రాయించాడు. అదేం చిత్రమో తరువాత కొన్నేళ్ళలోనే నిజంగానే రాజకోట రహస్యం అనే సినిమా వచ్చింది. ఈసారి ఏం రాస్తాడో అని నవ్వుకున్నాం. సినిమా అంటే సీ..తెలివిగా పేరు పెట్టు..లేకపొతే తీయడమే మానీ బుడి బుడి నడకల కాలంలోనే సినీ పరిశ్రమ బురిడీలు కొట్టించింది. ఒకరు ‘ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణం’ అంటే మరొకరు ‘ద్రౌపదీ మానసంరక్షణం’ అన్నారు. దేనిదారి దానిదే, ఎందుకంటే ఒకటి ఋణ ధృవం (వస్త్రాపహరణం –నెగెటివ్ కదా) వైపు, ఒకటి ధన ధృవం (మానసంరక్షణం – పాజిటివ్ కదా) వైపు ఒరిగాయి కనుక. ‘లక్ష్మమ్మ, శ్రీ లక్ష్మమ్మ కథ (1950)’ కవలలు. ఎందులో ప్లస్సూ, ఎందులో మైనస్సూ ఉన్నాయో కనుక్కోవడానికి రెండు సినిమాలూ ఓపిగ్గా చూశారు ఆనాటి ప్రేక్షకులు. దిక్కు తోచక సినిమాలు తీయడం తప్పని, దిక్సూచి లా సినిమాలు ఉండాలని ‘తూర్పు వెళ్ళే రైలు’. ‘పడమట సంధ్యా రాగం’ నిరూపించాయి (సైడ్ రొద: ఉత్తర దక్షిణలు సినిమా టైటిల్స్ ఇవ్వలేక పోయాయి. అయితే సినిమాలకి దక్షిణం నుంచి సుసర్ల దక్షిణామూర్తి, ఎం.దక్షిణామూర్తి అనే సంగీత దర్శకులు మంచి పాటలిచ్చారు). గౌరవ సూచకంగా వాడిన ‘గారి’కి భలే డిమాండ్ ఉండేది ఆ రోజుల్లో. అంతే డిమాండ్ ఈ మధ్య కాలం వరకూ ఉండేది. బహుశ: ‘వదిన గారి గాజులు (1955)’ తొలిసారిగా తళుక్కుమని ఉండాలి. ఇక అక్కడినుంచి పదహారేళ్ళు ఆగితేనే ‘తాశిల్దారు గారి అమ్మాయి (1971)’ కిసుక్కున నవ్వి బయట పడింది. సుబ్బరాజు గారి కుటుంబం (1999) గత శతాబ్దానికి ఆఖరి ‘గారి’ సినిమా. భాషా భేదాలు లేని రోజుల్లో (హిందీ సినిమాకి ఇంగ్లీష్ పేరున్న) ‘లైఫ్’ కాస్త తెలుగులో ‘జీవితం’ అయింది. తెలుగు వారి ‘మూగ మనసులు’ హిందీ వారి ‘మిలన్’ కావడం విశేషం. తమిళంలో ‘ప్రాప్తం’ గా మారినా పాపం సావిత్రి గారికి తమిళనాట హిట్టయ్యే ప్రాప్తం లేక పోయింది. హిందీ వారి ‘ఛోటీ బెహన్’ తెలుగు వారికి ‘ఆడపడుచు’ అయితే ఒరియాలో ‘పునొర్మిళనో’ (పునర్మిలనం) అయింది. కె. హేమాంబరధర రావు గారు కాస్తా ఒరియా వారికి కె.హెచ్.డి. రావ్ అయ్యారు, అదేదో డిగ్రీ లాగ. తెలుగు వారికి తెలిసిన ‘బ్రతుకు తెరువు’ హిందీ వారికి ‘జీనేకి రాహ్’ చూపిస్తే తెలుగులో ‘భార్యా బిడ్డలు’ మళ్ళీ అదే దారి వెతుక్కున్నారు. ఎప్పటిదో అయిన హిందీ ‘దోస్తీ’ కి బాపు తెలుగు ‘స్నేహం’ రంగులు పులిమారు. విశ్వనాథ్ గారి శంకరాభరణం సుర్ సంగమ్ అయింది. హిందీ ‘అనాడీ’ తెలుగు ‘అమాయకుడు’ అయ్యాడు. హిందీ వారి ‘చైనా టౌన్’ లో తప్పిపోయిన ‘భలే తమ్ముడు’ తెలుగువారికి దొరికాడు. ‘మోసగాళ్ళకు మోసగాడు’ చూసి ఇంగ్లీష్ వాళ్ళు వాళ్లకి టెక్నిక్ ఏమీ తెలియనట్టు అనుసరించారట. ‘మనసే మందిరం’ ఎంచక్కా ‘దిల్ ఏక్ మందిర్’ అయ్యింది. ‘ఘర్ ఘర్ కి కహానీ’ కూడా అంతే చక్కగా ‘ఇంటింటి కథ’ అయ్యింది. హిందీలో బావుండే నానుడి ‘ఏక్ దిన్ కా సుల్తాన్’ తెలుగులోకి వచ్చేసరికి ‘ఒక రోజు రాజు’ గా కొత్త నానుడికి తెర తీసింది. ఇందులో మళ్ళీ ఎన్నెన్ని తమాషాలో ....లవ్ స్టోరీ అని అంగ్రేజీ పేరుతో హిందీ సినిమా వస్తే తెలుగు వారు దానికి ‘ప్రేమ సంకెళ్ళు’ వేశారు. యాంగ్రీ యంగ్ మ్యాన్ గా ‘జంజీర్’(అసలు అర్ధం: సంకెళ్ళు) సినిమాతో హిందీ హీరో ఖ్యాతి పొందితే తెలుగు వాళ్ళు ‘నిప్పులాంటి మనిషి’గా మార్చుకున్నారు గాని సంకెళ్ళు వెయ్యలేదు. తెలుగు వారు తమ వ్యంగ్యంలో పనీ గినీ, పాపం గీపం, మంచీ గించీ అని గకార ప్రయోగం చేస్తే హిందీ వారు దిల్ విల్, ప్యార్ వ్యార్ అని వకార ప్రయోగం చేస్తారు. అలా వచ్చినదే ఇవాళ్టి శ్రీదేవి ఇంగ్లీష్ వింగ్లీష్! (సైడ్ రొద: బాల తారలు ఎందరున్నా ఒక్క రాము, శ్రీదేవి వంటి నాటి బాల తారల పేరిటే ఆ రోజుల్లో చెరొక తెలుగు సినిమా పేరు వచ్చింది). ఇలా వ్యవహారిక వెక్కిరింపు పేర్లతో తెలుగులో ఒక్క సినిమా కూడా రాలేదు. శేఖర్ కమ్ముల ‘ఆనంద్’, ‘గోదావరి’ సినిమాల తరువాత వింగ్లీష్ టైటిల్స్ లోకి దిగిపోయారు- ఎట్లా అంటే గట్ల చూడు... ‘హేపీ డేస్’ అన్నారు. మళ్ళీ ‘లైఫ్ ఈజ్ బ్యూటిఫుల్’ అన్నరు. పాపం ఆయనేం జేస్తరూ? అంతర్జాతీయ విపణి వైపు ఆసక్తి కనపరుస్తూ యున్నారు అని సంస్కృతాంధ్రము లో గిచ్చక తెలుగు సినిమాల తొలినాళ్ళలోనూ సినిమా పేర్లలో ఎక్కువ శాతం అంగ్రేజీ మేడ్ ఈజీ టైపే అని మెచ్చుకోలుగా అనవచ్చుగా? 1940లో ప్రప్రధమంగా ‘బారిస్టర్ పార్వతీశం’ సగం ఇంగ్లీష్, సగం తెలుగు పేరుతో వచ్చాడు. తర్వాతే ‘సర్కస్ కింగ్’, ‘రిటర్నింగ్ సోల్జర్’ వచ్చారు. అయితే అప్పుడు ప్రీతికరమైన సినిమా కాలమే అయినా భీతికరమైన బ్రిటీష కాలం కదా. హిందీ, ఇంగ్లీష్ మిశ్రమం తో ‘సర్కార్ ఎక్స్ ప్రెస్ (1968)’ టైటిల్ తొలిసారిగా వచ్చింది. ఆ మరుసటి యేడే ‘లవ్ ఇన్ ఆంధ్రా’ సగం ఇంగ్లీష్ పేరుతో వచ్చింది. ఇక ప్రీతికరమైన మిశ్రమాలు వచ్చేస్తున్నాయి. (సైడ్ రొద: బాలివుడ్ గ్రైప్ వాటర్ వల్ల ఏది అరిగినా ఆ వంటకాన్ని టాలివుడ్ గ్రైప్ వాటర్ కడుపులో దాచుకోమంటుంది. మేరే బ్రదర్ కి దుల్హన్, జబ్ వుయ్ మెట్ అక్కడ రాగా లేంది, ఇక్కడ వస్తే ఆ ధుమధుమ రాగాలేంది?) పాటలీ పుత్రా.. ఏం? సినిమా తీస్తారా జనకా? పాటల పల్లవుల నుంచి చాకచాక్యులు ముక్కలు పీకి సినిమా పేర్లు పెట్టడం మొదలైంది. ఆ కోవలో ...’వస్తాడే మాబావ’, ‘బంగారు పాప’, ‘పాపం పసివాడు’ ..గబుక్కున గుర్తొస్తాయి. సాధారణంగా వేరే సంస్థల వారి పాటల మాటలు ఇతర సంస్థల వారి సినిమాలకి టైటిల్స్ అయ్యేవి. అయినా అకారణంగానో, ఆ కారణంగానో రణం జరిగేది కాదు. ‘బుద్ధిమంతుడు’ లో ‘ ఆ ప్రేమనగరుకే పోతాను’ అని ఒక పాటలో అన్నందుకు ఆనక కొద్దికాలంలోనే ‘ప్రేమ నగర్’ సినిమా వచ్చింది. ‘ఆస్తిపరులు’ లోని ‘సోగ్గాడే చిన్ని నాయనా’ పాట పల్లవి నుంచి ‘సోగ్గాడు’ సినిమా పుట్టింది. ‘పాఠాలు నేర్పేటి పంతులమ్మా’ నుంచి ‘పంతులమ్మ’ బెత్తం పుచ్చుకుంది (సైడ్ రొద: సంస్థలు వేరైనా అవస్థలు అందరికీ ఒకటే! పాటలతో జనాకర్షణ కోసం పడే పాట్లవి), ‘చూడాలని ఉంది.. అమ్మా’ అని ముద్దు బిడ్డ పాడుతుంటే ఆ చిరంజీవిని కలకత్తాలో (అప్పుడంటే కొత్త. ఇప్పుడంటే ఆయన కేంద్ర టూరిజం చూస్తున్నారు) చూడాలని ఉంది అని అందరికి అనిపించింది. తోటరాముడు మాంత్రికుడి వెంట పోతుంటే ‘ప్రేమ కోసమై వలలో పడెనే పాపం పసివాడు’ అనుకున్నాం. రాము ఎడారిలో ఒంటరి వాడై తిరుగుతుంటే ‘పాపం పసివాడు’ అన్నాం. ‘మావారు శ్రీవారు మా మంచివారు’ అని శ్రీమతి ఒకనాడు అద్దంలో చూసుకుంటే ‘శ్రీవారు మావారు’, ‘మంచివాడు’ గా కొన్నాళ్ళకి డబల్ ఇమేజ్ పెరగడం చూశాం.. ‘నా హృదయంలో నిదురించే చెలీ’, ‘చూపులు కలిసిన శుభవేళ’’, ‘వివాహ భోజనంబు’,’చిత్రం భళారే విచిత్రం’...పాట పల్లవులు సినిమా పేర్లుగా రాజ్యమేలిన సంగతి తెలిసినదే. ఎన్టీ వోరు సినిమాల పేర్లు ఎన్ని రాముడుతో ఉన్నాయో తెలియాలంటే దాసరి వారి పాట ‘నిన్నే పెళ్ళాడుతా -రాముడు భీముడు- రాముని మించిన రాముడు (మనుషులంతా ఒక్కటే)’ వినాల్సిందే. పాట మొత్తం ఎంటీవోరి సినిమా పేర్లే వినిపిస్తాయి. కమలంలా నవ్వే ఓ హీరో ప్రేమలో భాషా భేదం అనే ఫ్లోర్ లో లిఫ్ట్ ఆగి పోతుందని తెలుసుకొనక ముందు అదే లిఫ్ట్ లో తనకు తెలిసిన సినిమా పేర్లన్నీదండలాగ అల్లి, సరితలా గలగలా నవ్వులు పారే(సే) అమ్మాయి ముందు దండకంలా చదివి ఆమె నవ్వులతో పులకిస్తాడు (సైడ్ రొద: లైలా మజ్నూ ల ప్రేమ విషాదాంతం ఎడారి ఇసుకలో అయితే ‘మరో చరిత్ర’కారులు విశాఖ సముద్రం ఇసకలో ఈ మరో విషాదంతం కనుగొన్నారు). భాషా ప్రావిణ్యం బలే స్పెషాలం తెలుగు వారి ‘ఆకలి రాజ్యం’ లో పి.బి.శ్రీనివాస్ వంటి మేధావులు హిందీ పాట (తు హై రాజా మై( హూ( రానీ) రాస్తే ఆ రికార్డ్ బాగా అరిగింది. ‘మంచి కుటుంబం’ సినిమాలో గీతాదత్ పాడిన హిందీ పాట వినిపిస్తుంది బహుభాషా గానం తొలిసారిగా ‘వచ్చిన కోడలు నచ్చింది’ చిత్రంలో మొత్తం అయిదూ భాషలతో వినిపిస్తే మలి బహుభాషా గానం ‘కథానాయిక మొల్ల’ వినిపించింది, అదీ అయిదు భాషలతోనే. ఎటొచ్చీ తొలిదాంట్లో మలయాళం ఉండి ఉర్దూ లేకపోతే మలిదాంట్లో ఉర్దూ ఉండి మలయాళం లేదు. ఇంత ప్రయోగం చేసినా సినిమా విడుదల అయినా, అంతకు ముందు కూడా ఎప్పుడూ ఎక్కడా వాళ్ళ ఘనతలు బాజా వాయించుకోలేదు. అప్పుడు నిర్మాతలు. ఇప్పుడు ప్రొడ్యూసర్లు. అదే తేడా. సినిమా టైటిల్ బాగా రాస్తే ..ఆ సినిమాకి ఫెటిల్లున ధన రాశే .. సినిమాకి టైటిల్ పెట్టడం ఒక కళ అయితే దాన్ని వైవిధ్యంగా రాయించడం మరో కళ. పంచ కళ్యాణి దొంగలరాణి, నేనంటే నేనే వంటి సినిమా పేర్ల రాతలు మళ్ళీ చూస్తే భలే ముచ్చటేస్తుంది. డబ్బింగ్ సినిమాలూ ఏం తీసిపోవు. చెవిలో రహస్యం, కొండవీటి సూర్యుడు, ఎర్రకోట వీరుడు ... వంటి పేర్లు చెక్కిన శిల్పులు- కారు అల్పులు. టైట్ గా కూర్చొనే స్టిల్ ఇవ్వు .. టైటిల్స్ వస్తున్నాయి... ఇక తతిమ్మా సాంకేతిక నిపుణుల పేర్లు గుదిగుచ్చి వెనక మ్యూజిక్ ఎఫ్ఫెక్ట్స్ ఇచ్చి మరీ చూపిస్తారు టైటిల్స్ అప్పుడు. కొన్ని సినిమాలకి టైటిల్స్ అప్పుడే పాట ఒకటి ఉంటుంది (రంగులరాట్నం లో ఇంతేరా ఈ జీవితం – వంటిది). మరి కొన్ని సినిమాలకి టైటిల్స్ అప్పుడే ఆ సినిమాల్లోని ఒక పాటో, కొన్ని పాటల కలగలుపో వాద్యాల మీద వినిపించేది. కొన్నిటికి టైటిల్స్ కాగానే పాటతో మొదలయ్యే సీన్ ఉంటుంది (శ్రీశ్రీశ్రీ మర్యాదరామన్న చిత్రంలో టి.ఎం.సౌందర్ రాజన్ గారి చెబితే శానా ఉంది –పాట అటువంటిది). నడుస్తున్న సినిమాకి ఇంటర్వెల్ ఇస్తూ వేరే సినిమా సీన్స్, పాట ముక్కలు, వాటి మీద భారీ వ్యాఖ్యానం ఉండే మినీ సినిమా(ట్రైలర్) చూపేవారు. అలా ఉవ్వీళ్ళూరించే సినిమాలు ఉన్న ఊళ్ళో రాకపోతే పొరుగూళ్ళకి పరుగులు పెట్టేవారు కుర్రకారు. అప్పుటి పాటకి ప్రచార సాధనం కేవలం రేడియోవే. అయితే ఏ స్టేషన్ నుంచైనా సరే సినిమా గురించి గొప్పలు చెప్పక కేవలం పాటలే వినిపిస్తుండేవారు. ఆంధ్రలో సినిమా విడుదలైనా పాటలు రేడియో సిలోన్ ((శ్రీలంక) నుంచి విని తెలుసుకోవడం భలే మజాగా ఉండేది. పాటలన్నీ వినిపిస్తే సినిమా బావున్నట్టు లెక్క. ఒకటీ రెండూ మాత్రమే వినిపిస్తే డబ్బు మిగిలినట్టే. ఇదంతా ఎనభైలకి పూర్వం బరంపురం నుంచి బళ్ళారి వరకు అంతటా ఒకేలా ఉండేది. పద్మనాభం గారు నిర్మాతగా తీసిన తొలి చిత్రం 'దేవత' లో ‘ఆలయాన వెలసిన ఆ దేవుని రీతి’ పాట నేపధ్య గీతం అని కొందరికే తెలుసు. ఇందులో కొందరు అది టైటిల్స్ అప్పుడొచ్చే పాట అని, కాదు మధ్యలో వస్తుంది అని, ఎన్టీఆర్ కి ఘంటసాల పాడారు అని బెట్లు కట్టుకునేవారు. అప్పుడంటే బెట్ కడితే చాలదు. .. బెట్టు చేయక సినిమా మళ్ళీ చూడాల్సిందే. మళ్ళీ సినిమా చూడడం అంటే గుర్తొచ్చింది. ఒక జోక్ ఉండేది. సినిమాలో కార్ల రేస్ సీన్ చూస్తూ ఒకడు పక్కనున్న నేస్తంతో ‘ ఎంత లెక్క పందెం రా? ఆ ఎర్ర కారే గెలుస్తుంది’ అంటాడు. అమాయకుడు ఆ పక్కనున్న వాడు ‘కాదురా.. తెల్ల కారే గెలుస్తుంది’ అని వాదిస్తాడు. కాసేపయ్యాక వాడు ఓడిపోయానే అని చిరాకు మొహం పెడతాడు. పైగా అడుగుతాడు ‘ఎలారా అంత కరెక్ట్ గా చెప్పగలిగావ్?’ అని. దానికి పందెం కట్టిన వాడిచ్చిన సమాధానం- ‘ ఏమో మరి.. ఉదయం ఆటలో ఎర్ర కారే గెలిచింది’. ఇప్పుడు ఇప్పటి సినిమాల కన్నా హాయిగా పాత సినిమాలు చూసే భాగ్యం ‘ఇంటర్ నెట్’ కల్పిస్తోంది. ఎన్ని ఆటలైనా చూడగలం. ఆగి చూడగలం. ఆవులిస్తూ చూడగలం. నిద్రా రాజ్యం పాలిస్తూ చూడగలం. అవి జంప్ అవుతున్నా, వర్షం ధారలు కనిపిస్తున్నా , ధుక్ ధుక్ అని మధ్య మధ్య ట్రాక్ పాడైన సౌండ్స్ వినిపిస్తున్నా ... ఫ్రీగా చూశాం అన్న తృప్తి ముందు అవో పెద్ద లెక్కలోకి రావు. యూ ట్యూబ్ లో కొందరు మంచి పనే చేస్తున్నారు. ఎక్కడెక్కడి పాత సినిమాలవో టైటిల్ షాట్స్ వేరు చేసి చూపిస్తున్నారు కూడా. ఫలానా సినిమాకి వివరాలు కావాలంటే ఇవే శరణ్యం. పాటల పుస్తకాలు అందరి దగ్గరా ఉండవు. ఇలా టైటిల్స్ ఉన్న కార్డ్స్ బాగా ఉపయోగ పడతాయి. ఆ రోజుల్లోనూ ఉండనిదీ, ఇప్పుడు కూడా లేనిదీ ఒకటుంది. ఒక సినిమాకి ఒకే కవి పాటలు రాస్తే ఫరవాలేదు. ఇద్దరో, నలుగురో రాస్తే ఎవరెవరు ఏ పాట రాశారన్నది పాటల పుస్తకం, పాట రికార్డ్ చూస్తే తప్ప ఈ టైటిల్స్ ఉన్న కార్డ్స్ చెప్పలేవు. కొన్ని పాత పాటల రికార్డ్స్ మీద కూడా డిటైల్స్ ఉండేవి కావు. పాటలోని భావం, బాణీ బట్టి అది ఎవరి పాట అయి ఉంటుందో తెలుసుకో గలిగే వారు కూడా తక్కువే ఉండేవారు. ఆత్రేయ గారి దర్శకత్వంలో వచ్చిన ‘వాగ్దానం’ సినిమాకి తొలిసారిగా ఆత్రేయ ప్రోద్బలంతో రాసిన దాశరథి గారితో పాటు శ్రీశ్రీ గారు, ఆత్రేయ పాటలు రాశారు. అందులో తొలిసారిగా శ్రీశ్రీ సీతాకల్యాణ సత్కథ (హరికథ) రాశారు. కళా తపస్వి విశ్వనాథ్ తొలిసారిగా దర్శకుడైన ఆత్మ గౌరవం సినిమాకి ఆత్రేయ,కొసరాజు గారు తప్ప శ్రీశ్రీ, ఆరుద్ర, సినారె, దాశరథి ..పాటలు రాశారు. కొసరాజు గారి పాట అని భ్రమ పడేలా సి.నా.రె ‘మా రాజులొచ్చారు మహరాజులొచ్చారు’ అనే వంటకాల పాట పదికాలాల పాటు నిలిచి ఉండేలా రాశారు. ఇలా ఏ పాట ఎవరు రాశారన్నది అప్పుడే కాదు ఇప్పుడూ టైటిల్స్ లో లేకుండా పోయింది. ఒకరి ‘ముద్దు బిడ్డ’ ‘చూడాలని ఉంది అమ్మా చూడాలని ఉంది’ అని సుశీల కంఠంతో పాడితే మరొకరి ‘పాపం పసివాడు’ అదే కంఠంతో ‘అమ్మా చూడాలి నిన్నూ నాన్నను చూడాలి’ అని పాడాడు. కనులు చదివినా పాటే- నిజం నమ్మండి (సైడ్ రొద: గుర్తొచ్చింది- నిజం నమ్మండి అనే సినిమా లేదు కాని ‘నిజం చెబితే నమ్మరు’-ఇది మాత్రం సినిమా పేరే). ‘రంగుల రాట్నం’ సినిమా టైటిల్స్ లో చలనచిత్ర సీమకు వాహినీ వారు సమర్పిస్తున్న మరొక నూతన నటుడు- చంద్రమోహన్ అని వేశారు. టైటిల్స్ అప్పుడు వినిపించే పాట – కలిమి నిలవదు లేమి మిగలదు (పూర్వ భాగం). ఆ పాట రచయిత కూడా కొత్త వారే. ఆచార్యులు భుజంగరాయశర్మ గారు. అయితే ఆయన్ని నూతన రచయిత అని అనలేదు. ఆ సినిమాలో మరో మోహన్ –రామ మోహన్ ఈ చంద్ర మోహనుడికి అన్నయ్య. ఎలక్షన్లు, ఓట్లు దండుకోవడాలు – అనే సామాజిక రుగ్మతని బి.ఎన్.రెడ్డి వంటి సున్నిత మనస్కులు ఈ సినిమాలో చూపించడం విడ్డూరమే. పండంటి కాపురం సినిమా టైటిల్స్ లో బాల నటుడు నరేష్ (ఇప్పటి నరేషే, అల్లరి వాడు కాదు), సుజాత (తరువాత ఈమె జయసుధ గా మారింది) పేర్లు కనిపించినా ఎందరు పట్టించుకొని ఉంటారూ? శ్రీశ్రీశ్రీ మర్యాదరామన్న సినిమా టైటిల్స్ లో పి.బి.శ్రీనివాస్ పేరు కింద ఎస్. పి. బాలసుబ్రహ్మణ్యం (నూతన గాయకుడు) అన్న పేరు కనపడగానే ఆ రోజుల్లో హాలు దద్ధరిల్లేలా చప్పట్లు ఉండేవా? డౌటే! స్వర్గసీమ లో ఘంటసాల వారు తొలిసారిగా పాడారు. యూ ట్యూబ్ లో ఎవరైనా ఆ సినిమా టైటిల్స్ సాధించి చూపెట్టాలి. అలాగే పి.బి.శ్రీని 'వాయిస్' తెలుగులో తొలిసారిగా వినిపించిన చిత్రం టైటిల్స్ కూడా సంపాదించాలి. ఏదో ఎంటర్టైన్ మెంట్ కోసం చెత్తా చెదారం నింపక పనికొచ్చే క్లిప్పింగ్స్ నింపాదిగా అయిన ఒకనాటికి ఇవ్వడం మంచిదే కదా. 'శారద' సినిమా టైటిల్స్ అప్పుడు బాలు గారివి హమ్మింగ్ లు మాత్రమే ఉండేవి, సినిమాలో పాటలన్నీ ఇంచుమించుగా రామకృష్ణ పాడినవే. మూగనోము సినిమాలో ఊరు మారినా ఉనికి మారునా – ఘంటసాల పాడినదే వినిపిస్తుంది. బయట శ్రీనివాస్ పాడిన వెర్షనూ రికార్డ్ గా వచ్చింది. అలాగే చెంచులక్ష్మిలోని చెట్టులెక్క గలవా, చిలకా గోరింకా కులికే పకాపకా పాటలూనూ! మరి సినిమా టైటిల్స్ లో వీరివీ వారివీ పేర్లు వచ్చాయో లేదో మీరే గమనించాలి. ఇవన్నీ పనిగట్టుకునీ యూట్యూబు లాంటి సౌకర్య సేవలో చేర్చాలి. పాండురంగ మహాత్మ్యం సినిమా టైటిల్స్ లో మహా గాయకుడు ఘంటసాల గారి పేరు ఉండదట. ఇది గమనించిన వారు జొరం తెచ్చుకున్నారట. అప్పుడేదో తప్పు జరిగి పోయింది. సాంకేతికంగా సాధ్యమే కదా ఇప్పటికైనా ఆ పాత రీలు మధ్య ఓ కార్డ్ చేర్చడం సబబే. బాలయ్య గారు అదే సినిమా మళ్ళీ తీసి నటించినా తన బాబు గారి సినిమాలో ఈ చేర్పిడి సాహసం చేసి విడుదల చేసి ఉంటే బావుండేది. మాయాబజార్ ని రంగుల్లో ముంచెత్తడం సమర్ధనీయమైనప్పుడు ఇలాంటి ఒకటీ అరా దిద్దుబాట్లు అదీ టైటిల్స్ లో చేయడం ఎందుకు సాధ్యం కాదూ? సరే- టైటిల్స్ చూస్తూ పాట వినడం ఒక థ్రిల్. వీడియో అనేది వాస్తవానికి నయన ప్రధానం. ఆడియోకి శ్రావ్యతే కొలమానం. తిరుమల గిరివాసా ... తెలుగు వారి ఇలవేల్పు మీది ఈ పాట టైటిల్స్ టైంలో (రహస్యం చిత్రంలో) వస్తుందంటే నమ్ముతారా? ( నమ్మారు- ఇటీవల కృష్ణప్రేమ చూపించింది). టైటిల్స్ లో కాకుండా సినిమాలో ఎక్కడో మధ్యలోనో, ముందో వచ్చే నేపధ్య గీతాలుంటాయి. ఉదాహరణకి – ఆలయాన వెలసిన ఆ దేవుని రీతి (దేవత), పాపాయి నవ్వులే మల్లె పూలు( పచ్చని సంసారం) , బంగారు బొమ్మ సీతమ్మ (చదరంగం). ఈ పాట సన్నివేశాల్లో నటీ నటుల హావభావాలే తప్ప వాళ్ళ పెదవుల మీద కదలికలుండవు. ప్రాచుర్యం సంపాయించుకున్న సినిమాల్లో టైటిల్ వచ్చిన పాటలు కూడా ప్రసిద్ధమే. ఆలయాన వెలసిన ఆ దేవుని రీతి... సతియే గృహ సీమను కాచే దేవతగా, మహా బలిపురం ...ఆ కథ చెప్పగ వచ్చాడు బాలరాజు, ఓ బాలరాజ, నీలోన ఊగే నాలోన ఊగే చూడ చక్కటి ఊయలొక్కటి ..ఉయ్యాల జంపాల , నీవు నా ఊహలందే మెదిలావు... నీ ఇల్లాలుగా నేనుంటాను, రామచిలక పెళ్లి కొడుకెవరే, ఘల్లు ఘల్లున గుండె ఝల్లన ...మన హృదయాల నీరాజనం, ఆకాశదేశాన ఆషాఢ మాసాన ...వినిపించు నా చెలికి మేఘ సందేశం, శ్రీ రఘురాం జయ రఘురాం ... వెలసె మా గృహం శాంతి నివాసం, నీతికి నిలబడి నిజాయితీగా పదరా ....పూలరంగడిగ వెలుగుమురా, పోపోపో పొట్టి ప్లీడరు గారు, రామకథ శ్రీరామకథ .. ఎన్ని సార్లు ఆలించినగానీ, కొండల పైన కోనల లోన గోగులు పూచే జాబిలీ...పాపకోసం నీలో పెరిగిన పండు వెన్నెల పోనీకు, ఇదియే దేవ రహస్యం హృదయాంతరంగ చిరలాస్యం , మహాత్ముడే కలలుగన్న మరో ప్రపంచం, ఇదే రక్త సంబంధం కలకాలం నిలిచేది, ఝుమ్మంది నాదం సై అంది పాదం ....సిరిసిరి మువ్వలు పులకించగా, పాపాయి నవ్వులే మల్లెపూలు.. పచ్చని సంసారం వెలగాలి కలకాలం, బాబూ వినరా.. నలుగురు కలసి సాగించారు పండంటి కాపురం, గాంధీ పుట్టిన దేశం... రఘురాముడు ఏలిన రాజ్యం - మచ్చుకి కొన్నే. అన్నీ ముచ్చటిస్తే రోజులు సరిపోవు. కొందరి సినిమా పేర్లు చరిత్రలో కాల గర్భంలో కలిసి పోయాయి. అయినా పాటల రూపేణా వాటిని తిరగ తవ్వొచ్చు. ‘ఏ ఎండకా గొడుగు పట్టు రాజా ....బస్తీ బుల్ బుల్ మాట గురుతుంచుకో రాజా’ ఒకటి. ‘ఆజన్మ బ్రహ్మచారి చిక్కాడయ్యా’ మరొకటి. ‘హే జగన్నాటక సూత్రదారీ శౌరీ’ ఒకటి. ఆపద మొక్కులవాడా శ్రీనివాసా ...నిండు మనసు(లు) గలవారికి నిందలు మిగిలేనా? –మరొకటి. మరి కొందరు నిర్మాతలు చతురులు. వాళ్ళ సినిమా పేరు కన్నా వాళ్ళ సంస్థ పేరు వచ్చేలా వాళ్ళ సినిమాలో ఒకటైనా పాట రాయించి పెట్టేవారు. అయితే అధిక శాతం టైటిల్స్ టైం లో పెదవుల కదలిక లేని నేపధ్య గీతం గానో, పెదవుల కదలిక ఉండే నేపధ్య గీతంగానో చూపెట్టేవారు. ఈ ధోరణి ఇప్పటికీ ఉందా? లేదేమో? శోభనాచల పిక్చర్స్ వారు 'కీలుగుఱ్ఱం' సినిమా తీశారు. టైటిల్స్ టైంలో ‘శోభనగిరి నిలయా దయామయా’ అనే తాపీ ధర్మారావు గారి రచన వినిపిస్తుంది. శోభనాచలం అన్నా శోభన గిరి అన్నా అర్ధం ఒకటే. సమర్ధవంతంగా రాసిన పాట అది. శ్రీ వెంకటరమణ పిక్చర్స్ వారు 'బాలనాగమ్మ' సినిమా తీశారు. టైటిల్స్ టైంలో ‘జయము జయము శ్రీ వెంకట రమణ’ అనే ఘంటసాల,బృందం వారి పాట వినిపిస్తుంది. పాట రచన సముద్రాల జూనియర్ గారిది. తొలిసారిగా భుజంగ రాయ శర్మ గారికి రంగులరాట్నం సినిమాలో ఒక పాట రాసే అవకాశమొస్తే ఆయన వాహినీ సంస్థ వారి మేలు మరవలేదు. ‘కలిమి నిలవదు లేమి మిగలదు... ఇంతేరా ఈ జీవితం తిరిగే రంగుల రాట్నం’ పాట పల్లవి లో చిత్రం పేరు చెప్పి మధ్యలో ‘ఆగదు జీవన వాహిని ఆగదు’ అని వాహినీ సంస్థ పేరు వచ్చేలా రాశారు. టైటిల్స్ టైం లో వినిపించే వెర్షన్లో ఇది రాదు. సినిమా మధ్యలో ఇదే పాటకి మరో వెర్షన్ ఉంది. శ్రీ లలితాశివజ్యోతి వారు లవకుశ తరువాత రహస్యం సినిమా తీశారు. రహస్యం సినిమా అంత ప్రసిద్ధం కాలేక పోయినా అందులోని మల్లాది వారి ఆరతుల పాట ‘శ్రీలలితాశివజ్యోతీ సర్వ కామదా’ ఇప్పటికీ ప్రసిద్ధమే. పాపం ప్రముఖ సంస్థలైన జెమినీ, ఏ.వి.ఎం, సురేష్ వారికి వారి సినిమా పేరొచ్చేలా పాట రాయించుకోవాలే గాని సంస్థ పేరుతో రాయించే అవకాశం లేనే లేదు. ఏవిఎం వారు ‘నోము’ సినిమా తీసి ‘నోము పండించవా స్వామీ’ పాట రాయించారు. ‘పూజ’ సినిమా తీసి ‘పూజలు చేయ పూలు తెచ్చాను’ అని రాయించారు. సురేష్ వారు ‘ఈ జీవన తరంగాలలో’, ‘సోగ్గాడు లేచాడు’ అని చెప్పేశారు. లేదంటే పౌరాణికం తీసి ‘శాంతాకారం.. సురేశం’ అని పద్యం పెట్టి తృప్తి పడాలి. జగపతి వారికీ ఇదే చిక్కు. అయితే ఆత్రేయ వారికి పాపం జాలేసింది కాబోలు ఆత్మబలం చిత్రంలో జగపతి నుంచి జగతి మాత్రమె తీసుకొని ‘జగతిని ఉన్నది మనమిద్దరమే..’ అనుకొనేలా చిటపట చినుకుల మధ్య పాట ముత్యాలు రాల్చారు. సినీ వాలి అంటే అమావాస్య .. ఇవాళ్టి సినీ వినీలాకాశం లో టైటిల్స్ అనేవి చుక్కలే మనకి రెండు కళ్ళున్నందుకు సినిమా భాషలో పెద్ద చూపు, చిన్న చూపు అనేవి ఉన్నాయి. ఇవాళ సినిమా టైటిల్స్ రెండు సార్లు వస్తాయి. ముందొచ్చే వాటి పైన పెద్ద చూపు. చివర్లో వచ్చే కనిపించని చిన్న అక్షరాలంటే ఎంత చిన్న చూపు ( ఆకాశం అంచులు దాటే ఆవేశం నా గీతం, అందులోని ప్రతి అక్షరము అందమైన నక్షత్రం – అని ప్రకటించిన వేటూరి వారిది ఎంత ముందు చూపు)! సినిమా అయిపోయాక దొర్లుకుంటూ పోవడమే వాటి గతి. ఇలా ఆఖర్న వేస్తే ఎవరు ఓపిగ్గా కూర్చొనీ చూస్తారు? అసలు ముందు లేచి పరుగులు పెట్టె జనం చూడనిస్తే కదా? సినిమా బావుంటే ‘అయ్యో మిగతా వాళ్ళ పేర్లు చూడలేక పోతున్నామే’ అనే చింత మిగులుతుంది. సినిమా బావులేకపోతే ‘సరి సరి ఇంకా మిగతా వాళ్ళ పేర్లు కూడానా .. చాలు చాలు’ అనే మంట రగులుతుంది. అదీ సినిమా తీసే వారి బడాయి ( అనగా పెద్ద బుర్ర)! ‘కనులు చూసినా పాటే’ అయితే - కీలుగుఱ్ఱం,బాలనాగమ్మ సినిమాల టైటిల్స్ తో పాటు ఆ బ్యానర్ల వారి పేర్లు తలపోస్తూ వచ్చిన పాటలు వినిపించడం, రంగుల రాట్నం సినిమా టైటిల్స్ తో పాటు వినిపించే పాటలో వారి బ్యానర్ పేరు రాకపోయినా మరో వెర్షన్ ఒకటుంది- అందులో ‘వాహిని’ అనేది వస్తుందని గుర్తు చేయడం, హాస్య నటుడు పద్మనాభం గారు నిర్మాతగా తీసిన తొలి చిత్రం ‘ దేవత’ లో వినిపించే నేపధ్య గీతంలో దేవత అనే మాట ఉందని జ్ఞప్తికి తేవడం, రణభేరి చిత్రంలో మహాకవి శ్రీశ్రీ తన మహాప్రస్థానం నుంచి కొంత తీసుకునీ మరి కొంత చేర్చి రాసిన గీతంలో ‘రణభేరి’ అనే మాట వినిపిస్తుందని చెవిలో ఇల్లు కట్టుకు పోరడం- అనే పంచపాత్ర కనపడడం మన బుద్ధి వికాస పూజకే. ‘కనులు మూసినా పాటే’ అయితే- ఘల్లు ఘల్లున పిల్ల ఈడు తుళ్లిపడి ఇచ్చే నీరాజనం ఇదీ అనే చెబుతున్న స్వర జానకి, నీతికి నిలబడి నిజాయితీగా పదరా ముందుకు పదరా అని చెబుతున్న పూల రంగడు ఏఎన్నార్, పదండి ముందుకు అని మరో మహా ప్రస్థానం చూపిస్తున్న మహాకవి శ్రీశ్రీ, పదవే పదవే పద పద పదవే కళ్యాణీ అని మాటల చర్నాకోల చరుస్తున్న అమ్మడు, పోపోపోపో పొట్టిప్లీడరు గారు అని పద్మనాభంని ఆట పట్టిస్తున్న వాణిశ్రీ, ఏ ఎండకా గొడుగు పట్టు రాజా అని హెచ్చరిస్తున్న కవి రాజశ్రీ – వీరంతా కనిపించాలి మనో నేత్ర దర్శనంతో. అలాగే సినిమా పేర్లతో పేనిన రెండు ‘పాటల పేర్లు’ కనిపించాలి ఇరు వీనుల స్పర్శతో. బొమ్మ లాంతరు (ఆల్ బొమ్మలే)- అలానాటి సినిమా మినీ సైజు పోస్టర్లు, ఫోటోలు ఇలా ఉండేవని పెద్ద మనసుతో చిన్న వెలుతురులో చూపిస్తోంది. ఇక్కడో సూక్ష్మ పరీక్ష: అందులో ఒక ‘తీయని’ సినిమా ఉంది. ఏమిటది? పాట=తిరుగు ‘టపా’ : ముద్దు బిడ్డ, పాపం పసివాడు – ఆరుద్ర, ఆత్రేయ; మూగ మనసులు, జెమిని- ఆత్రేయ,వేటూరి. రెండు జతల పాటలున్నాయి. పాటల మధ్య సారూప్యాలు గమనించాలి. పనిలో పనిగా లోగడ ఇచ్చిన క్విజ్జు ఓ పనైపోయింది బాబూ అన్నట్టు జవాబులిచ్చేసిందని బొమ్మ లాంతరు మరో వైపునుంచి సైగ చేసి చూపిస్తోంది. ఇవన్నీ మరపురాని సినీ జ్ఞాపకాలు అనుకుంటే అవి మీ పక్షం వహిస్తూ ఒక పక్షం రోజులు ఉండడానికి ఇలా మీ మెదడులోకి ‘వస్తున్నాయ్ మీ(రిలాక్సేషన్) కోసం’.. ఈ ఆనందం మీకు ‘మరో మజా ప్రస్థానం’! -డా. తాతిరాజు వేణుగోపాల్ , 04 నవంబర్ 2012 (ఆదివారం)
0 Comments
Leave a Reply. |
Quick Linksపాటల కొలువు
అచ్చం అవే 'అచ్చు'లు చిరునవ్వులోని హాయి ఆహా ... ఆహహా Archives
December 2013
Categories
All
|